ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୩।୮: ୨୦୩୬ ସୁଦ୍ଧା ଦେଢ଼ଶହ କୋଟି ଟପିବ ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟା। କେନ୍ଦ୍ର ପରିସଂଖ୍ୟାନ ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ୨୦୩୬ ବେଳକୁ ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟା ୧୫୨ କୋଟି ୨୦ ଲକ୍ଷ ହେବ। ତେବେ ଜନସଂଖ୍ୟା ବଢିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ସମୟରେ ପୁରୁଷ ଏବଂ ମହିଳା ଲିଙ୍ଗଗତ ଅନୁପାତ ସାମାନ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିବ। ପୂର୍ବ ଜନସଂଖ୍ୟା ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୧୧ରେ ୧୦୦୦ ପୁରୁଷରେ ୯୪୩ ମହିଳା ଥିବା ବେଳେ ୨୦୩୬ରେ ୯୫୨ ରହିବ।
୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ, ଦେଶରେ ଜନସଂଖ୍ୟାର ୪୮.୫% ମହିଳା ହୋଇଥିବାବେଳେ ୨୦୩୬ ବେଳକୁ ଏଥିରେ ସାମାନ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିବ। ୨୦୩୬ ବେଳକୁ ଭାରତରେ ସମୁଦାୟ ଜନସଂଖ୍ୟାର ୪୮.୮% ମହିଳା ରହିଥିବେ ବୋଲି ଏହି ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିଛି। ତେବେ ୧୫ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ଅନୁପାତ ୨୦୧୧ ରୁ ୨୦୩୬ କୁ ହ୍ରାସ ପାଇବ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି, ସମ୍ଭବତ ଏହା ଦେଶରେ ପ୍ରଜନନ ହାର ହ୍ରାସ କାରଣରୁ ହୋଇପାରେ।
ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ୧୦୦୦ ପ୍ରତି ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ୯୪୩ ମହିଳାଙ୍କ ତୁଳନାରେ ୨୦୩୬ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ଲିଙ୍ଗଗତ ସକାରାତ୍ମକ ହେବ। ୬୦ ବର୍ଷ ଏବଂ ତଦୁର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଅନୁପାତ ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଯଥେଷ୍ଟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।
ତେବେ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ ୨୦୧୬ ରୁ ୨୦୨୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟରେ କରାଯାଇଥିବା ଅନୁଧ୍ୟାନ ଅନୁଯାୟୀ ବୟସ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରଜନନ ହାର (ASFR) ୨୦ରୁ ୨୪ ଏବଂ ୨୫ରୁ ୨୯ ବୟସ ଶ୍ରେଣୀରେ ଯଥାକ୍ରମେ ୧୩୫.୪ ଏବଂ ୧୬୬.୦ ରୁ ୧୧୩.୬ ଏବଂ ୧୩୯.୬ କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି।
ଅନ୍ୟପଟେ ଉପରୋକ୍ତ ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ୩୫-୩୯ ବର୍ଷ ପାଇଁ ASFR ୩୨.୭ ରୁ ୩୫.୬ କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ଯାହା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଜୀବନରେ ସ୍ଥିର ବା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବା ପରେ ମହିଳାମାନେ ପରିବାରର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି। ଅଶିକ୍ଷିତ ଜନସଂଖ୍ୟା ପାଇଁ କିଶୋର ପ୍ରଜନନ ହାର ୩୩.୯ ଥିଲାବେଳେ ୨୦୨୦ ରେ ସାକ୍ଷରଙ୍କ ପାଇଁ ୧୧.୦ ରହିଛି।
ତେବେ ଭାରତ ପାଇଁ ଅନ୍ୟ ଏକ ବଡ ସଫଳତା ହେଉଛି ଉଭୟ ପୁରୁଷ ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁ ହାର ହ୍ରାସ ପାଉଛି। ମହିଳାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହାର ସର୍ବଦା ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ଥିଲା କିନ୍ତୁ ୨୦୨୦ ରେ, ଉଭୟ ୧୦୦୦ ଜୀବନ୍ତ ଜନ୍ମରେ ୨୮ ଶିଶୁ ସ୍ତରରେ ସମାନ ଥିଲେ।
ସେହିଭଳି ୫ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ମୃତ୍ୟୁହାର ହାର ତଥ୍ୟ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ଏହା ୨୦୧୫ ରେ ୪୩ ରୁ ୨୦୨୦ ରେ ୩୨ କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ଉଭୟ ପୁଅ ଏବଂ ଝିଅଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ପୁଅ ଏବଂ ବାଳିକାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ହ୍ରାସ ପାଇଛି।
ଉଭୟ ପୁରୁଷ ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁ ହାର ହ୍ରାସ ପାଉଛି। ମହିଳା IMR ସର୍ବଦା ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ଥିଲା କିନ୍ତୁ ୨୦୨୦ ରେ, ଉଭୟ ୧୦୦୦ ଜୀବନ୍ତ ଜନ୍ମରେ ୨୮ ଶିଶୁ ସ୍ତରରେ ସମାନ ଥିଲେ।
