ଇଣ୍ଡିଆନ କୋଷ୍ଟଗାର୍ଡ (ଆଇସିଜି) ହେଉଛି ଭାରତର ଏକ ସାମୁଦ୍ରିକ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ଓ ସର୍ଚ୍ଚ ଏବଂ ଉଦ୍ଧାରକାରୀ ସଂସ୍ଥା, ଯାହା ଏହାର ସଂଲଗ୍ନ ଜୋନ୍ ଏବଂ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅର୍ଥନୈତିକ ଜୋନ୍ ସହିତ ଏହାର ଆଞ୍ଚଳିକ ଜଳ ଉପରେ ଅଧିକାର ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଥାଏ। ଭାରତ ସଂସଦର କୋଷ୍ଟଗାର୍ଡ ଆକ୍ଟ, ୧୯୭୮ ଦ୍ୱାରା ୧ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୭୭ରେ ଏହା ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଧୀନରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ। କୋଷ୍ଟଗାର୍ଡ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା, ମତ୍ସ୍ୟ ବିଭାଗ, ରାଜସ୍ବ ବିଭାଗ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ପୋଲିସ ବାହିନୀ ତଥା ରାଜ୍ୟ ପୋଲିସ ସେବା ସହ ଘନିଷ୍ଠ ସହଯୋଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ।
ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି ଲାଗି ପ୍ରତିବର୍ଷ ଫେବୃୟାରୀ ୧ରେ ଭାରତୀୟ ତଟରକ୍ଷୀ ବାହିନୀ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ଇଣ୍ଡିଆନ କୋଷ୍ଟଗାର୍ଡ ୧ ଫେବୃୟାରୀ ୨୦୨୪ରେ ଏହାର ୪୮ତମ ଦିବସ ପାଳନ କରୁଛି। ୧୯୭୮ରେ ମାତ୍ର ୭ ଭୂପୃଷ୍ଠ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରୁ ଏକ ସାମାନ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ତଟରକ୍ଷୀ ବାହିନୀ ପାଖରେ ସମ୍ପ୍ରତି ୧୫୮ ଜାହାଜ ଏବଂ ୭୦ଟି ବିମାନ ସହିତ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସୁରକ୍ଷାଶକ୍ତିରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି। ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା ଏହା ୨୦୦ ଭୂପୃଷ୍ଠ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଏବଂ ୮୦ ବିମାନ ହାସଲ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି। ଭାରତୀୟ ତଟରକ୍ଷୀ ବାହିନୀ ଗଠନ ସମୟରେ ଦୁଇଟି ଛୋଟ କର୍ଭେଟ ଏବଂ ପାଞ୍ଚଟି ପାଟ୍ରୋଲିଂ ଡଙ୍ଗା ଭାରତୀୟ ନୌସେନାରୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହାର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ କୋଷ୍ଟଗାର୍ଡ ଅଧିନିୟମରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଭାରତର ସଂସଦ ଦ୍ୱାରା ୧୮ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୭୮ରେ ପାରିତ ହୋଇଥିଲା।
ପୂର୍ବରୁ ସମୁଦ୍ର ମାର୍ଗରେ ସାମଗ୍ରୀ ଚୋରା ଚାଲାଣ ଯୋଗୁ ଭାରତର ଘରୋଇ ଅର୍ଥନୀତି ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। ଭାରତୀୟ କଷ୍ଟମ୍ସ ବିଭାଗ ବାରମ୍ବାର ଭାରତୀୟ ନୌସେନାକୁ ପାଟ୍ରୋଲିଂ ତଥା ଚୋରା ଚାଲାଣ ବିରୋଧୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲା। ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଏବଂ ଭାରତୀୟ ବାୟୁସେନା ଦ୍ୱାରା ଏକ କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା। ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୭୧ ରେ, କମିଟି ଭାରତର ବିସ୍ତୃତ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳକୁ ପାଟ୍ରୋଲିଂ କରିବା, ବେଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପାଇଁ ଅଫଶୋର ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ ଜାହାଜର ଏକ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରି ସ୍ଥାପନ କରିବା ଏବଂ ବେଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ନିୟୋଜିତ ଜାହାଜକୁ ଅଟକାଇବା ପାଇଁ ଏକ ଦକ୍ଷ ତଥା ସୁସଜ୍ଜିତ ଶକ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲା।
୧୯୭୩ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତ ଏହି ଉପକରଣ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ଏବଂ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସୁରକ୍ଷା ଅଧିନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଚୋରା ଚାଲାଣ ତଥା ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। ୩୧ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୭୪ରେ, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସଚିବ ଆଡମିରାଲ କୋହଲିଙ୍କ ସୁପାରିସ ଉପରେ କ୍ୟାବିନେଟ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇ କ୍ୟାବିନେଟ ସଚିବଙ୍କ ପାଖରେଏକ ନୋଟ୍ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ। ଫଳସ୍ବରୂପ, ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୭୪ରେ, ଖୁସ୍ରୋ ଫାରାମୁରଜ ରୁସ୍ତାମଜୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଭାରତୀୟ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ରୁସ୍ତମଜୀ କମିଟି ଗଠନ କରି ନୌସେନା, ବାୟୁସେନା ଏବଂ ରାଜସ୍ବ ବିଭାଗର ଅଂଶଗ୍ରହଣକୁ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ୨୦୦୮ ମୁମ୍ବାଇ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଭାରତ ସରକାର ଆଇସିଜି ଫୋର୍ସ, ସମ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିସ୍ତାର ପାଇଁ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।
