ପ୍ରାଚୀନ ମଣିଷ ସଭ୍ୟତା ନଦୀକୂଳରେ ହିଁ ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା। ଚାଷ ବାସ ପିଇବା ପାଣିର ସୁବିଧା ସହିତ ନଦୀ ବାଟେ ସଭ୍ୟ ସମାଜର ବାଣିଜ୍ୟର ପଥ ମଧ୍ୟ ବିକଶିତ ହୋଇ ପାରିଥିଲା। ମାନବ ସଭ୍ୟତାର ଇତିହାସ ସହିତ ନଦୀ ଅତି ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ।
ଫସଲ ଉତ୍ପାଦନ, କଶକ୍ତି ବିକାଶ ଏବଂ ପରିବହନ ପାଇଁ ନଦୀର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗଦାନ ରହିଛି। ନଦୀ ଦ୍ୱାରା ଇକୋସିଷ୍ଟମର ବହୁବିଧ ବିକାଶ ସମ୍ଭବ ହୋଇ ପାରିଥାଏ। ମାନବ ସମାଜ ସହିତ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କ ପାଇଁ ନଦୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ତେଣୁ ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ, ବିକାଶ ତଥା ଏହା ପ୍ରତି ଯତ୍ନଶୀଳ ହେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ନଦୀଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ସ୍ଥାନ ନୁହେଁ ଲୋକ, ସେମାନଙ୍କର ରୀତିନୀତି, ଅଭ୍ୟାସ, ପରମ୍ପରା ଏବଂ ଜୀବନଶୈଳୀକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ। ନଦୀଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ଘରୋଇ ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ କୃଷି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପାଇଁ ଜଳ ଯୋଗାଇ ନ ଥାଏ ବରଂ ଲୋକଙ୍କୁ ଜଳପଥ ଦେଇ ଏକ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ଯିବାରେ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ।
୨୦୦୫ରେ ଜାତିସଂଘ ପକ୍ଷରୁ ଜଳ ଉତ୍ସ ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ଯତ୍ନର ଆବଶ୍ୟକତା ବିଷୟରେ ଅଧିକ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଲାଗି ‘ୱାଟର ଫର୍ ଲାଇଫ’ ଦଶନ୍ଧି ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନଦୀ ଆଡ୍ଭୋକେଟ ମାର୍କ ଆଞ୍ଜେଲୋଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁସାରେ ବିଶ୍ୱ ନଦୀ ଦିବସ ପାଳନ ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା। ନଦୀର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପଲବ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଚତୁର୍ଥ ରବିବାରକୁ ବିଶ୍ୱ ନଦୀ ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ଚଳିତ ୨୦୨୧ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୬ରେ ଏହା ପାଳିତ ହେଉଛି।
