ବିବାଦରେ ଫସୁଥିବା ଲୋକ ପାଖରେ ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଦୁରଦର୍ଶିତା କମ୍ ଥାଏ ବୋଲି ଚାଣକ୍ୟ କୁହନ୍ତି। କାରଣ ବିବାଦ ଧିରେ ଧିରେ ନୂଆ ନୂଆ ବିପଦ ଆଣି ଦେଇଥାଏ। ବିବାଦର ଅନ୍ତ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ହୋଇଥାଏ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷ ବିବାଦ ଭିତରକୁ ନ ଆସିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ସହ ବିବାଦ ଉପୁଜୁଥିବା ସ୍ଥାନ ତ୍ୟାଗ୍ କରିବା ଉଚିତ। ତେବେ ବିବାଦ କେବଳ ବାହାର ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ନୁହେଁ, ଜୀବନ ସାଥୀ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଉପୁଜିପାରେ। ଏହାକୁ ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବା ଉଚିତ। ଏଥିପାଇଁ ଚାଣକ୍ୟ କିଛି ଉପାୟ ବିଷୟରେ ନିଜର ନୀତିଶାସ୍ତ୍ରରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି,ଏହା ଜଣଙ୍କ ଜୀବନକୁ ସୁଖଶାନ୍ତିରେ ଭରିଦେବ।
ଚୁପ୍ ରହିବା ଶିଖ: ଚୁପ ରହିବା ଶିଖିଯାଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି କେବେ ବି ବିବାଦୀୟ ପରିସ୍ଥିତିରେ ପଡ଼ନ୍ତି ନାହିଁ। କାରଣ ନୀରବରେ ବହୁତ ଶକ୍ତି ଅଛ। ଏହା ମୂଳରୁ ବିବାଦକୁ ସମାପ୍ତ କରିଥାଏ। ଏହା ଏପରି ଏକ ଅସ୍ତ୍ର ଯାହା ସାମ୍ନା ଲୋକଙ୍କୁ ହରାଇଦେଇଥାଏ। ତେଣୁ ଯେତେବେଳେ ବି ବିବାଦୀୟ ପରିସ୍ଥିତି ପଡେ ସେତେବେଳେ ନିଜକୁ ଚୁପ ରଖିବା ଉଚିତ। ନୀରବ ରହିଲେ ବୈବାହିକ ଜୀବନରେ ବିବାଦ ସହଜରେ ସମାଧାନ ହୋଇପାରିବ।
ସମ୍ମାନ କରିବା ଶିଖନ୍ତୁ: ବିବାହିତ ଜୀବନରେ ବିବାଦ ପାଇଁ ପରସ୍ପରର ସମ୍ମାନ କରିବାକୁ ଶିଖନ୍ତୁ। ଯେଉଁ ଘରେ ସ୍ବାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ପରସ୍ପରର ମତକୁ ସମ୍ମାନ କରନ୍ତି, ସେଠାରେ କୌଣସି ବିବାଦ ଉପୁଜେ ନାହିଁ। ସମ୍ମାନର ଅଭାବ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରେ। ସ୍ବାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ସୂକ୍ଷ୍ମ। ତେଣୁ ଏହି ସମ୍ପର୍କ ତିଷ୍ଟି ରହିବା ଲାଗି ସତ୍ୟ ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସ କଦାପି ନଷ୍ଟ ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ବୋଲି ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି।
ଚୁଗୁଲିଠାରୁ ଦୂରରେ ରୁହ: କାହାର କଥାରେ ଆସ ଅନ୍ୟ କାହାକୁ ଘୃଣା କରିବା ଭୁଲ। ଚୁଗୁଲି ଶୁଣିବା ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପର୍କ ଧିରେଧିରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ। ଏଣୁ, କାହାର କଥାକୁ ବିଶ୍ୱାସ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ। ଅନ୍ୟ କାହାଠାରୁ କିଛି ଶୁଣି ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେବା ମୁର୍ଖର କାରଣ।
ଖରାପ ଭାବନାଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ: ନିଜ ଜୀବନସାଥୀଙ୍କ ପ୍ରତି ଖରାପ ଭାବନା ମନରେ ଆଣିଦେଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ନିଜ ପାଇଁ ଭୁଲ କରନ୍ତି। କାହାର ଚାଲିଚଳନ କିମ୍ବା କଥାବାର୍ତ୍ତା ଦ୍ୱାରା ନିଜ ମନରୁ ଏକ ଧାରଣା ତିଆରି କରିବା ଭୁଲ ଅଟେ । ଏହା ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଏଣୁ ନିଜକୁ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ପରେ ହିଁ କାହା ପାଇଁ ଏକ ଧାରଣା କରିବା ଉଚିତ ବୋଲି ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି।
