ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତି ଏବଂ ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ରର ଜନକ କୁହାଯାଉଥିବା ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ବିଷ୍ଣୁଗୁପ୍ତ ଏବଂ କୌଟିଲ୍ୟ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଖ୍ୟାତ। ସେ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ରାଜନେତା, ଚତୁର କୂଟନୀତିଜ୍ଞ ତଥା ଭଲ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଭାବରେ ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ। ଆଜି ବି ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଏବଂ ନୀତି ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଅଟେ। ଯେଉଁମାନେ ନିଜ ଜୀବନରେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି ସେମାନେ ସୁଖମୟ ଜୀବନଯାପନ କରିପାରନ୍ତି। ତେବେ ଚାଣକ୍ୟ ପ୍ରେମସମ୍ପର୍କ ନେଇ ନିଜର ନୀତି ବିଷୟରେ କହିଛନ୍ତି। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା:-
ଚାଣକ୍ୟ କୁହନ୍ତି ପ୍ରେମରେ ପଡ଼ିଥିବା ଦୁଇଟି ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଅତୁଟ ବିଶ୍ୱାସ ରହିବା ଉଚିତ। କାରଣ ଯେଉଁ ସମ୍ପର୍କରେ ବିଶ୍ୱାସ ଥାଏ ସେ ସବୁ ପରିସ୍ଥିତି ସହ ଲଢ଼ିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥାଏ। ହେଲେ ସମ୍ପର୍କରେ ସ୍ବାଧୀନତା ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଯେଉଁଠି ତାହା ନ ଥାଏ, ସେ ସମ୍ପର୍କ ବେଶି ଦିନ ଚାଲିପାରେ ନାହିଁ। ବାନ୍ଧି ହୋଇ ରହିବା ଭଳି ମନେ ହୋଇଥାଏ। ଫଳରେ ସମ୍ପର୍କ ତୁଟିଯାଇଥାଏ। ଏହାଛଡ଼ା ଲୋକଙ୍କୁ ଏହି ୩ଟି କଥା ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ ବୋଲି ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି।
ସମ୍ମାନରେ ଆଞ୍ଚ ନ ଆସିବା: ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ସାଥୀଙ୍କଠାରୁ ସମ୍ମାନ ପାଇବାକୁ ଚାହିଁଥାଏ, ତେବେ ସେ ମଧ୍ୟ କେବେହେଲେ ତାଙ୍କର ଆତ୍ମସମ୍ମାନକୁ ଆଞ୍ଚ ଆସିବାକୁ ଦେଇ ନ ଥାଏ। କାରଣ ଆଦର-ସମ୍ମାନ କମିଲେ ସମ୍ପର୍କ ଦୁର୍ବଳ ହେବାରେ ଲାଗିଥାଏ।
ଅହଙ୍କାର ନ କରିବା: ଚାଣକ୍ୟ କୁହନ୍ତି ପ୍ରେମ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅହଂଙ୍କାର ଆସିବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ। ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ନିଜକୁ ଅଧିକ ଏବଂ ସାଥୀଙ୍କୁ କମ୍ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବେ ତେବେ ସମ୍ପର୍କ ଫିକା ପଡ଼ିଥାଏ। ଏଣୁ ଅହଙ୍କାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ।
ଦେଖେଇ ହୁଅନ୍ତୁ ନାହିଁ: ଭଲପାଇବାରେ ଦେଖାଇବା ଗୁଣ ରହିବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ। ଚାଣକ୍ୟ କୁହନ୍ତି ପ୍ରେମ ନିର୍ମଳ। ଯିଏ ଦେଖାଇ ହେବାକୁ ପ୍ରେମ କରନ୍ତି ସେ ସ୍ବାର୍ଥୀ ହୋଇଥାନ୍ତି। ପ୍ରେମରେ ସମର୍ପଣର ଆବଶ୍ୟକତା ଥାଏ।
