ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଗୁରୁବାର ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଧୂମଧାମରେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ଭାରତରେ ଏମିତି ଏକ ରାଜ୍ୟ ଅଛି, ଯେଉଁଠି ଥିବା ମନ୍ଦିରରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତ ଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରଥମ କିରଣ ପଡ଼ିଥାଏ। ଏହି ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଖରଗୋନ ଜିଲାରେ ରହିଛି।
ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନବଗ୍ରହ ମନ୍ଦିର ପୂଜାରୀ ଲୋକେଶ ଜାଗିରଦାରଙ୍କ କହିବା ଅନୁସାରେ, ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ନବଗ୍ରହ ମନ୍ଦିରରେ ମୁଖ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି ସୂର୍ଯ୍ୟ। ଏଠାରେ ଗର୍ଭଗୃହରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି। ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କ ନିକଟରେ ଅନ୍ୟ ଗ୍ରହମାନେ ଅଛନ୍ତି।
ମାନ୍ୟତା ରହିଛି, ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ଉପାସନା କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟପୂଜା କଲେ ନବଗ୍ରହଙ୍କ କୃପା ମିଳିଥାଏ। ବର୍ଷସାରା ଗ୍ରହଶାନ୍ତିର ଶୁଭଫଳ ମିଳିଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି।
ଜ୍ୟୋଜିଷ ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ ମନ୍ଦିରଟି ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି। ଏହା ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପାଇଁ ୭ଟି ଶିଡ଼ି ରହିଛି। ଏହି ଶିଡ଼ି ୭ ବାରର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ। ଏହା ପରେ ବ୍ରହ୍ମା, ବିଷ୍ଣୁ ସ୍ବରୂପ ମା’ ସରସ୍ବତୀ, ଶ୍ରୀରାମ ଏବଂ ପଞ୍ଚମୁଖୀ ମହାଦେବଙ୍କ ଦର୍ଶନ ମିଳିଥାଏ। ପୁଣି ଗର୍ଭଗୃହକୁ ଯିବା ପାଇଁ ଆଉ ୧୨ଟି ଶିଡ଼ି ରହିଛି। ଯାହାକି ୧୨ ମାସର ପ୍ରତୀକ।
ଏହି ମନ୍ଦିରରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଅବସରରେ ରାତି ୩ଟାରୁ ଲୋକଙ୍କ ଭିଡ଼ ଲାଗେ। ସମଗ୍ର ଦେଶରୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନେ ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଆସିଥାନ୍ତି। ମନ୍ଦିରର ଗୋଟିଏ ଦିଗରେ ୧୨ଟି ଶିଡ଼ି ରହିଛି। ଏହା ୧୨ ରାଶିର ପ୍ରତୀକ। ଏହି ପ୍ରକାରେ ୭ ବାର, ୧୨ ମାସ, ୧୨ ରାଶି ଏବଂ ନବଗ୍ରହଙ୍କୁ ନେଇ ମନ୍ଦିରଟି ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି।
