କେନ୍ଦୁଝର, ୪।୭ (ସ୍ବ.ପ୍ର.)-ବୈତରଣୀ ନଦୀଶଯ୍ୟାରେ ହେଉଛି ଧାନ ଚାଷ। ଶୁଣିଲେ ବା ନ ଦେଖିଲେ ବିଶ୍ୱାସ ହେବ ନାହିଁ ା ଯେଉଁ ନଦୀରେ ବନ୍ୟା ଯୋଗୁ କେନ୍ଦୁଝର, ଭଦ୍ରକ ଜିଲାରେ ବନ୍ୟା ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ହେଉଛି ସେହି ନଦୀର ଶଯ୍ୟା ଉପରେ ଜୁଆଙ୍ଗ ଜନଜାତି ବନବାସୀମାନେ ଧାନ ଚାଷ କରି ଚଳୁଛନ୍ତି। ବିଶେଷ କରି ସେଠାରେ ଖରାଟିଆ ଚାଷ କରିଥାନ୍ତି ା
କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲା ବାଂଶପାଳ ବ୍ଲକ ଗୋନାସିକା ପାହାଡ଼ରୁ ପୁଣ୍ୟୋତୟା ବୈତରଣୀ ନଦୀ ବାହାରିଛି। ଏହି ନଦୀ ଝରଣା ଭଳି କୁଳୁକୁଳୁ ହୋଇ ତଳକୁ ତଳ ବୋହି ଜିଲାର ଯୋଡା, ଚମ୍ପୁଆ, ସାହାରପଡା, ପାଟଣା, ଘଷିପୁରା, ଆନନ୍ଦପୁର, ହାଟଡିହୀ ବ୍ଲକ ଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ନଦୀରେ ବର୍ଷାଦିନରେ ବନ୍ୟା ଆସିଥାଏ। ବନ୍ୟାରେ ବିଶେଷ କରି ଘଷିପୁରା, ଆନନ୍ଦପୁର, ହାଟଡିହୀ ଆଦି ବ୍ଲକରେ ବ୍ୟାପକ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ଘଟାଇଥାଏ। ଏଠାରେ ନଦୀ ଏକ ଧାର ଭାବରେ ବାହାରି ତଳକୁ ତଳ ବୋହିଯାଉଛି। ତେବେ ନଦୀର ଧାର କମ୍ ଥିବାରୁ ଉପତ୍ତ୍ତି ସ୍ଥଳ ଠାରୁ ପ୍ରାୟ ଗୋଟିଏ କିଲୋ ମିଟର ଦୂରରେ ପାଣିର ଧାର କମ ଥିବାରୁ ଏହାର ପଠାରେ ଜୁଆଙ୍ଗ ଲୋକମାନେ ଧାନ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପନିପରିବା ଚାଷ କରିଆସୁଛନ୍ତି ା ସରୁ ଜଳଧାର କଡରେ ବୋହିଯାଏ ଏବଂ ଲୋକମାନେ ନଦୀ ଶଯ୍ୟାରେ ଧାନ ବୁଣି ଚାଷ କରି ବେଶ ଅମଳ କରିଥାନ୍ତି ା ଗୋନାସିକାରୁ ଜନ୍ତାରୀ ରାସ୍ତାରେ ଗଲେ ଏହି ନଦୀ ଉପରେ ଥିବା ପୋଲ ଉପରୁ ଏହି ଚାଷ ଦେଖି ଅନେକ ବିସ୍ମିତ ହୋଇଥାନ୍ତି ା
ଏହି ନଦୀର ଉତ୍ପତ୍ତି ସ୍ଥଳରୁ ଏକ ବୃକ୍ଷମୂଳରୁ ପାଣି ଧାରରେ ବୋହି ମାଟିରେ ଲୁପ୍ତ ହୋଇଯାଏ। ପୁଣି କିଛି ବାଟ ପରେ ଏହା ପୁଣି ବାହାରି ତଳକୁ ତଳକୁ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇଥାଏ। ବୈତରଣୀକୁ ଗଙ୍ଗା ଭାବରେ ପୁରାତନ ଜନଜାତି ଜୁଆଙ୍ଗମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରିଥାନ୍ତି। ଏଣୁ ଏଠାରେ ନଦୀର ଧାର ଗୁପ୍ତ ହୋଇ ପୁଣି ବାହାରି ଥିବାରୁ ଏହିସ୍ଥାନ ଗୁପ୍ତଗଙ୍ଗା ଭାବେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଛି ା ଗୋନାସିକା ଅର୍ଥ ଗୋ ମାନେ ଗାଈ ନାସିକା ଅର୍ଥ ନାକ ା ଏଠାରେ ବୈତରଣୀ ନଦୀ ଏକ ଗାଈର ନାକ ପୁଡ଼ାରୁ ବାହାରଥିବାରୁ ଏଭଳି ନାମକରଣ ହୋଇଥିବା କୁହାଯାଏ ା ଏବେ ନୁହେଁ ବହୁ କାଳରୁ ନଦୀ ଶଯ୍ୟାରେ ଏଭଳି ଚାଷ କରିଆସୁଛନ୍ତି ବୋଲି ସ୍ଥାନୀୟ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଜୁଆଙ୍ଗ କୁହନ୍ତି।
