ସ୍କୁଲ ଦୁଆରମୁହଁ ମାଡ଼ି ନ ଥିଲେ ବି ବହୁ ସମୟରେ ତୃଣମୂଳସ୍ତରରେ ବହୁ ମହିଳା ନିଜର ନିଷ୍ଠା ଓ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ବଳରେ ନୂତନତ୍ୱ ହାସଲ କରିଥା’ନ୍ତି, ଯାହାର ଏକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ହେଉଛନ୍ତି ଲହରି ବାଈ। ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ବଇଗା ଆଦିବାସୀ ମହିଳା ଲହରି ୧୫୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ କିସମର ଦୁର୍ଲଭ ମିଲେଟ (ଯଅ, ମାଣ୍ଡିଆ, ବାଜରା ଆଦି ଶସ୍ୟ) ମଞ୍ଜି ସଂରକ୍ଷଣ କରି ରଖିଛନ୍ତି। ସେ ଏଥିପାଇଁ ଏକ ‘ବିଜ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ’ ବା ‘ବିହନ ବ୍ୟାଙ୍କ’ କରିଛନ୍ତି। ୨୭ ବର୍ଷୀୟା ଲହରି ତାଙ୍କ ଆଈ ମା’ଙ୍କଠାରୁ ମିଲେଟ୍ର ଉପକାରୀ ଗୁଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବା ପରେ ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ମନ ବଳାଇଥିଲେ। ୧୮ ବର୍ଷ ବୟସରୁ ସେ ମିଲେଟ ସଂଗ୍ରହ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଥିଲେ। ସେ ରହୁଛନ୍ତି ଡିଣ୍ଡୋରି ଜିଲା ସିଲପଦି ଗାଁରେ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଗାଁ ବୁଲି କୃଷକମାନଙ୍କଠାରୁ ଏପରିକି ଜଙ୍ଗଲରୁ ମିଲେଟ ସଂଗ୍ରହ କରିଛନ୍ତି। ଲହରି ମଧ୍ୟ ଲୋପ ପାଇଯାଇଥିବା ମିଲେଟ ବିହନ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଦେଉଛନ୍ତି। ସେ ୧ କେ.ଜି. ବିହନ ବଦଳରେ ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଅମଳ ପରେ ସେହି କିସମର ୧.୫ କେଜି ବିହନ ଆଣୁଛନ୍ତି। ଅଧିକ ଚାଷୀଙ୍କୁ ବିହନ ଦେବା ଲାଗି ସେ ଏହା କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି କହନ୍ତି ଲହରି। ଦିନ ମଜୁରିଆ ଭାବେ କାମ କରି ଓ ଜଙ୍ଗଲଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରି ସେ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଛନ୍ତି। ଲହରିଙ୍କୁ ଯୋଧପୁରସ୍ଥିତ ଆଇସିଏଆର୍ ୧୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ସ୍କଲାରଶିପ୍ ଲାଗି ନାମ ସୁପାରିସ କରିଛି। ଏହା ପାଇଲେ ସେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ମିଲେଟ ଉପରେ ମାର୍ଗଦଶର୍ର୍ନ କରିପାରିବେ। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଲହରିଙ୍କୁ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାଶନାଲ ଇୟର ଅଫ ମିଲେଟର ବ୍ରାଣ୍ଡ୍ ଆମ୍ବାସାଡର ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି।
