ପରପାରିରେ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଶାନ୍ତନୁ ମହାପାତ୍ର

ଭୁବନେଶ୍ୱର,୩୦।୧୨(ବ୍ୟୁରୋ): ବିଶିଷ୍ଟ ଓ ସଙ୍ଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଶାନ୍ତନୁ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ମଙ୍ଗଳବାର ବିଳମ୍ବିତ ରାତିରେ ପରଲୋକ ହୋଇଛି। ଏନେଇ ତାଙ୍କ ପୁଅ କୌଶିକ ମହାପାତ୍ର ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି। ୮୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଛି । ତେବେ ଗତ କିଛି ଦିନ ହେଲା ସେ ନିମୋନିଆରେ ପୀଡିତ ହୋଇ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଏକ ଘରୋଇ ହସ୍ପିଟାଲରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଥିଲେ ।  ବିଳମ୍ବିତ ରାତିରେ ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଛି।

ଓଡ଼ିଆ ସଙ୍ଗୀତ ଜଗତରେ ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ସମ୍ମାନସ୍ପଦ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ। ନିଜର ସୁଲଳିତ ସ୍ବରରେ ସେ ଦର୍ଶକଙ୍କୁ କରିଥିଲେ ମତୁଆଲା। ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ବରାୟିତ ଗୀତଗୁଡିକ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଗୁଣୁଗୁଣେଇ ଥାଆନ୍ତି। ଦୀର୍ଘ ତିନି ଦଶନ୍ଧିରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଧରି ସେ ସଙ୍ଗୀତ ଜଗତ ସହ ଜଡିତ ଥିଲେ। ସତେ ଯେମିତି ସଙ୍ଗୀତ ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଏକ ଅବିଚ୍ଛ୍ୟେଦ ଅଙ୍ଗ ପାଲଟି ଯାଇଥିଲା। ଶେଷରେ ଜୀବନ ଯୁଦ୍ଧରେ ହାରିଯାଇ ସେ ଏପରି ସ୍ଥାନକୁ ଚାଲିଯାଇଛନ୍ତି, ଯେଉଁ ସ୍ଥାନକୁ ଯିଏ ଥରେ ଗଲେ ଆଉ ଫେରି ଆସିପାରି ନ ଥାଏ। ଓଡ଼ିଆ ସଙ୍ଗୀତ ଜଗତକୁ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିଛି। ସଙ୍ଗୀତକୁ କ୍ୟାରିୟର ଆଗେଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ପାଇଁ ସେ ଥିଲେ ଆଦର୍ଶ। ଚାକିରି କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଗୀତ ମାୟାକୁ ସେ ନିଜକୁ ଦୂରେଇ ରଖିପାରି ନଥିଲେ। ସତେଯେମିତି ସଙ୍ଗୀତ ଥିଲା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁକିଛି। ଗୁରୁକୃଷ୍ଣ ଗୋସ୍ବାମୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ରଚିତ ଓଡ଼ିଆ ଗୀତିନାଟ୍ୟ ‘କୋଣାର୍କ ଗାଥା’କୁ ସେ ସ୍ବର ସଂଯୋଜନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ କଣ୍ଠଦାନ କରିଥିଲେ ଓଡ଼ିଆ ସଙ୍ଗୀତ ଜଗତର ବେତାଜ ବାଦଶାହା ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି। ଏହି ଗୀତିନାଟ୍ୟ ତାଙ୍କୁ କେତେ ଲୋକପ୍ରିୟତା ଦେଇଥିଲା ତାହା କହିବା ବାହୁଲ୍ୟ। ୧୯୩୬ରେ ମୟୁରଭଞ୍ଜ ଜିଲାରେ ଜନ୍ମିତ ଶାନ୍ତନୁ ଖଡଗପୁରସ୍ଥିତ ଆଇଆଇଟିରୁ ଶିକ୍ଷା ଶେଷ କରି ବେଶ୍‌ କେତୋଟି ଉଚ୍ଚ ପଦପଦବୀରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ହୋଇ ନିଜ ଦାୟିତ୍ୱକୁ ବେଶ୍‌ ସୂଚାରୂ ରୂପେ ତୁଲାଇଥିଲେ।
ସଙ୍ଗୀତ ମାୟାରେ ସେ ପିଲାଟି ଦିନରୁ ପଡି ଯାଇଥିଲେ। ସଙ୍ଗୀତ ଗୁରୁ ବାଞ୍ଛାନିଧି ପଣ୍ଡାଙ୍କ ନିକଟରୁ ସେ ଯେତେବେଳେ ସଙ୍ଗୀତ ଶିକ୍ଷା ଆରମ୍ଭ କଲେ ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ବୟସ ହୋଇଥିଲା ମାତ୍ର ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ। ଏପରି କି ସେ ମାତ୍ର ୯ବର୍ଷ ବୟସରେ ମଞ୍ଚରେ ସଙ୍ଗୀତ ପରିବେଷଣ କରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଚକିତ କରିଦେଇଥିଲେ। କେବଳ ଶସ୍ତ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ନୁହେଁ, ଓଡ଼ିଆ, ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ବଙ୍ଗଳା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ସଂଯୋଜିତ ଗୀତଗୁଡିକୁ ସେ ସ୍ବର ଦେଇ ସାଉଁଟିଥିଲେ ପ୍ରଶଂସା। ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ବର ସଂଯୋଜିତ ପ୍ରମୁଖ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମାଗୁଡିକରେ ରହିଛ ‘ସୂର୍ଯ୍ୟମୁଖୀ’, ‘ଅରୁନ୍ଧତୀ’, ‘ପ୍ରିୟତମା’, ‘ଅଗ୍ନି ପରୀକ୍ଷା’, ‘ଚିଲିକା ତୀରେ’, ‘ମେଘ ମୁକ୍ତି’, ‘ଜୀବନ ସଂଗ୍ରାମ’, ‘ଜଗା ବଳିଆ’, ‘ଗୋଲାମଗିରି’, ଡୋରା’, ‘ରଣଭୂମି’, ‘ପଥର ଖସୁଛି ବଡ ଦେଉଳୁ’ ଏବଂ ‘ତୁମେ ହିଁ ସାଥୀ ମୋର’। ଏହାବ୍ୟତୀତ କଳାତ୍ମକ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ଶୀତ ରାତି’, ‘ମଝି ପାହାଚ’, ‘ନୀରବ ଝଡ’, ‘କ୍ଳାନ୍ତି ଅପରାହ୍ନ’, ‘କିଛି ସ୍ମୃତି କିଛି ଅନୁଭୂତି’, ‘ମାୟା ମିରିଗ’ ଏବଂ ‘ମୁକ୍ତି ତୀର୍ଥ’। ଓଡ଼ିଆ ସଙ୍ଗୀତ ଜଗତ ପାଇଁ ପରଲୋକଗତ ଶାନ୍ତନୁଙ୍କ ଅବଦାନ ଚିର ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିବ।