କାଏମା,୬ା୨(ଡି.ଏନ.ଏ.):ଯାଜପୁର ଜିଲା ଧର୍ମଶାଳା ବ୍ଲକ ଅନ୍ତର୍ଗତ କାଏମା ପଞ୍ଚାୟତ ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଐତିହାସିକ ବୌଦ୍ଧ କୀର୍ତ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ କାଏମା ପାହାଡ଼ ଅବସ୍ଥିତ। ଏହାର ପାଦ ଦେଶରେ ବୌଦ୍ଧ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ହାତିଆଶୁଣି ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି । ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଅଭାବରୁ ସେହି ସ୍ଥାନ କ୍ରମଶଃ ଜରାଜୀର୍ଣ୍ଣ ଅବସ୍ଥାକୁ ଚାଲି ଯାଉଛି। ଯାଜପୁର ଜିଲାକୁ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରାଚୀନ ରାଜଧାନୀ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରୁଥିବାବେଳେ ବୌଦ୍ଧ କୀର୍ତ୍ତିରାଜିଗୁଡିକୁ ଅଣଦେଖା କରିବା ଅଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ଉପରେ କୁଠାରଘାତ ହେଉଛି ବୋଲି ମତପ୍ରକାଶ ପାଉଛି।
କାଏମା ପାହାଡ଼ର ଏକ ବିରାଟ ପଥର ଖଣ୍ଡକୁ କାଟି କାଟି ଅତି ନିଖୁଣ ଭାବେ ମୂର୍ତ୍ତି ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି। ଏହା ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ପ୍ରସ୍ତର ନର୍ମିତ ହାତୀ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ହାତିଆଶୁଣି ନାମରେ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଶିଳ୍ପକଳା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ଅପୂର୍ବ ଓ ଅତି ଚମତ୍କାର। ଐତିହାସିକମାନଙ୍କ ମତରେ ରାଜା ଅଶୋକ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ତୃତୀୟ ଶତାବ୍ବୀରେ ତାଙ୍କ କନିଷ୍ଠ ଭ୍ରାତା ତିଷ୍ୟ ଓ ଗୁରୁ ଧର୍ମରକ୍ଷିତଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଏଠାରେ ଏକ ବୌଦ୍ଧ ସଙ୍ଘରାମ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ପାର୍ଶ୍ୱବର୍ତ୍ତୀ ଶିଳାଲିପିରୁ ଜଣାପଡେ ଯେ,ମୌର୍ଯ୍ୟ ଶିଳ୍ପକଳାର ଅନନ୍ୟ ପ୍ରତିଭା ଏଥିରେ ଫୁଟି ଉଠୁଛି । ଗ୍ରାମଦେବତୀ ସର୍ବାଙ୍ଗ ସିନ୍ଦୁରର ପ୍ରଲୋପରେ ଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା କଳା ସ୍ଥାପତ୍ୟ ବାରି ହେଉଛି। ହାତୀର ଶୁଣ୍ଢଟି ତଳକୁ ଲମ୍ବି ଏକ ଚର୍ତୁକୋଣି ପଥର ଉପରେ ରହିଛି। ସମ୍ମୁଖ ଭାଗର ପାଦ ତଳେ ଗଜରାଜଲେଖା ହୋଇଛି । ଏହାର ପଛ ଭାଗରେ ଲକ୍ଷାଧିକ ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ କରି ଏକ ଛାତ ଘର ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି। କିନ୍ତୁ ତାହା ଅନାବନା ଗଛ ମଧ୍ୟରେ ଅବ୍ୟବହୃତ ହୋଇ ପଡିରହିଥିବାବେଳେ ସେଠାରେ ଅସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ପାହାଡ଼ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ଗୁମ୍ଫା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ଚଣ୍ଡିଖୋଲ ବନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ବହୁ ମୂଲ୍ୟବାନ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଗଛ ଲଗାଯାଇଥିଲା । ତାହାବି ଦିନକୁ ଦିନ ଚୋରି ହୋଇ ଲୋପ ପାଇବାକୁ ବସିଛି ା ରାଜ୍ୟ ତଥା ରାଜ୍ୟ ବାହାରୁ ବୌଦ୍ଧ ଗବେଷକମାନେ ଆସି ପାହାଡ଼ ପରିଦର୍ଶନ କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ତେବେ ଏହି ବୌଦ୍ଧ କୀର୍ତ୍ତିରାଜିର ସୁରକ୍ଷା ଓ ଏହି ପାହାଡ଼କୁ ନିଷିଦ୍ଧ ଅଞ୍ଚଳ ଘୋଷଣା କରି ତାର ଜାଲି ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହ ବୋର୍ଡ ଲଗାଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସୁରକ୍ଷା ଅଭାବରୁ ପାହାଡ଼ରୁ ମହରମ ସହ ମୂଲ୍ୟବାନ ଐତିହାସିକ ସମ୍ପତ୍ତି ରାତାରାତି ଖୋଳି ଚୋରି ହେଉଥିବା ସ୍ଥାନୀୟ ବାସିନ୍ଦା ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି ।
ରିପୋର୍ଟ : ଶିବ ପ୍ରସାଦ ମହାନ୍ତି
