ମନୁଷ୍ୟ ନିଜ ଜୀବନରେ ସୁଖରେ ଜୀବନଯାପନ କରିବା ପାଇଁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ନୀତଶାସ୍ତ୍ରରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ନୀତି ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବଞ୍ଚିବାର କଳା ଶିଖାଇଥାଏ। ଏକ ଶ୍ଳୋକ ମାଧ୍ୟମରେ ଦରିଦ୍ର ନ ହେବା ପାଇଁ ଜଣଙ୍କୁ କେଉଁ ଅଭ୍ୟାସ ତ୍ୟାଗ କରିବା ଉଚିତ୍ ତାହା ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ସେ ବିଷୟରେ
ଶ୍ଳୋକ:
कुचैलिनं दन्तमलोपधारिणं बह्वाशिनं निष्ठुरभाषिणं च।
सूर्योदये चास्तमिते शयानं विमुञ्चतिश्रीर्यदि चक्रपाणि:।।
– ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସର୍ବଦା ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ରହିବା ଉଚିତ। ମଇଳା ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନିକଟକୁ କେବେବି ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଆସନ୍ତି ନାହିଁ। କାରଣ ଏପରି ଲୋକଙ୍କୁ ସବୁ ଦିଗରୁ ଘୃଣା କରାଯାଇଥାଏ ।
-ମଇଳା ଦାନ୍ତ ଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଖରେ ମଧ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବାସ କରନ୍ତି ନାହିଁ। ତାଙ୍କୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ। ଦାନ୍ତ ସଫା କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଉପରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି।
– ଆବଶ୍ୟକଠାରୁ ଅଧିକ ଖାଉଥିବା ଲୋକ କେବେବି ଧନୀ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ଗରିବ ଲୋକ ଅଧିକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି ।
– ତିକ୍ତ ଶବ୍ଦ କହୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଧନୀ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। କାରଣ ତାର କଥାରେ ଅନ୍ୟଲୋକ ଆହତ ହୋଇଥାନ୍ତି। ଏଣୁ ସର୍ବଦା ବୁଝି ବିଚାରି କଥା କହିବା ଉଚିତ।
-ଅଧିକ ଶୋଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନିକଟକୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଆସନ୍ତି ନାହିଁ। ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟ କେବେ ଧନୀ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । ବିନା କାରଣରେ ଶୋଇବା କ୍ଷତିକାରକ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ।
– ପ୍ରତାରଣା ଏବଂ ଅସାଧୁତା ଦ୍ୱାରା ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଧନୀ ରହନ୍ତି ନାହିଁ। ସେମାନେ ଶୀଘ୍ର ଟଙ୍କା ହରାନ୍ତି ବୋଲି ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି।
