ସମ୍ବଲପୁର,୩୧ା୧୨(ପ୍ରମୋଦ ବହିଦାର)ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ବୀର ପୁରୁଷଙ୍କ ଜାତି। ଏହି ଜାତି କଦାପି ପରାଧୀନତାକୁ ସ୍ବୀକାର କରେ ନାହିଁ। ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ଓ ଛବିଳ ସାଏଙ୍କ ବଳିଦାନ ଏହାର ଜ୍ୱଳନ୍ତ ଉଦାହରଣ। ସେମାନେ ଆମ ପାଇଁ ଚିର ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିବେ। ସମ୍ବଲପୁର ଉପକଣ୍ଠ ରକ୍ତତୀର୍ଥ କୁଦୋପାଲିଠାରେ ଶନିବାର ଦେଶ ମାତୃକାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଶହୀଦ ହୋଇଥିବା ବୀର ପୁରୁଷଙ୍କ ୧୬୬ତମ ବଳିଦାନ ଦିବସରେ ଛବିଳ ସାଏ ସ୍ମୃତି କମିଟି ଆନୁକୂଲ୍ୟରେ ଆୟୋଜିତ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ସଭାରେ ଯୋଗଦେଇ ଛତିଶଗଡ଼ ରାଜ୍ୟପାଳ ବିଶ୍ୱଭୂଷଣ ହରିଚନ୍ଦନ ଏହା କହିଥିଲେ। ଏହି ସଭାରେ ଅନ୍ୟତମ ଅତିଥି ଭାବେ ଯୋଗଦେଇ କେନ୍ଦ୍ର ଶିକ୍ଷାମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ ୧୮୫୭ରେ ବ୍ରିଟିଶ ଦମନଲୀଳାର ଶିକାର ହୋଇ ପ୍ରାଣବଳି ଦେଇଥିବା ବୀର ଛବିଳ ସାଏ ଓ ଅନ୍ୟ ୫୩ ଜଣ ଶହୀଦଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ଆୟୋଜିତ ପଦଯାତ୍ରାରେ ସାମିଲ ହୋଇ ମଶାଲ ପ୍ରଜ୍ୱଳନ ପୂର୍ବକ ଶହୀଦଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଜ୍ଞାପନ କରିଥିଲେ।
ଏହି ଅବସରରେ ସେ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣରେ କହିଥିଲେ, ଦେଶ ମାତୃକାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ପ୍ରାଣବଳି ଦେଇଥିବା ଶହୀଦଙ୍କ ରଣଭୂମି କୁଦୋପାଲି ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ତ୍ୟାଗ ଓ ବୀରତ୍ୱର ପ୍ରତୀକ। ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ଓ ଛବିଳ ସାଏଙ୍କ ସହିତ ଉଦନ୍ତ ସାଏ, ଧ୍ରୁବ ସାଏ, ଉଜ୍ୱଳ ସାଏ, ଜାଜ୍ୱଳ ସାଏ, ମେଦନୀ ସାଏ, କୋଲାବିରା ଜମିଦାର କରୁଣାକର ସିଂ ନାଏକ, ଘେଁସ ଜମିଦାରଙ୍କ ପରିବାରର ମାଧୋ ସିଂ, କୁଞ୍ଜଲ ସିଂ, ଐର ସିଂ, ବୈରୀ ସିଂ ଓ ହଟେ ସିଂଙ୍କ ଅବଦାନ ଅତୁଳନୀୟ। ସେହିପରି ୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହ ପୂର୍ବରୁ ୧୮୧୭ରେ ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଦେଶର ସର୍ବପ୍ରଥମ ସଂଗଠିତ ସଶସ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଆ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କ ତ୍ୟାଗ ଓ ବଳିଦାନ ଭଳି ବୀରତ୍ୱ କାହାଣୀ ଆଜି ଇତିହାସ ବର୍ଣ୍ଣିତ। ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ସଂଗ୍ରାମୀ ବୀରମାନେ ଶହୀଦ ହୋଇଥିବା ସ୍ଥାନ ରକ୍ତତୀର୍ଥ କୁଦୋପାଲି ଭାବେ ପରିଚିତ। ଏହି ସ୍ଥାନ ସମ୍ବଲପୁର ମହାନଗର ନିଗମର ଅଂଶବିଶେଷ ହୋଇଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଏହାର ସେଭଳି କୌଣସି ବିକାଶ ନ ହେବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟଜନକ। ସେ ଆହୁରି କହିଥିଲେ, ଭାରତ ବର୍ଷ ଯୁବ ପରିଶ୍ରମୀଙ୍କ ପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ନିଜକୁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ପ୍ରତିପାଦିତ କରିପାରିଛି। ତେବେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଦେଶ ପାଇଁ କିଛି କରି ଦେଖାଇବାର ସମୟ ଉପନୀତ। ୨୦୪୭ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଭାରତକୁ ବିଶ୍ୱର ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିକଶିତ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ସଙ୍କଳ୍ପ ନେବା ପାଇଁ ସେ ସମବେତ ଜନତାଙ୍କୁ ଆହ୍ବାନ ଦେଇଥିଲେ। ସେହିପରି ଛବିଳ ସାଏ ଓ ତାଙ୍କ ସହଯୋଗୀଙ୍କ ବଳିଦାନ ଆଦୌ ବ୍ୟର୍ଥ ଯିବ ନାହିଁ। କୁଦୋପାଲି ଘାଟି ଶହୀଦ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଦେଶର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ତୀର୍ଥ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ସବୁ ପ୍ରକାର ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦେବାକୁ ସେ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ। ଏହାସହ ନୂଆବର୍ଷ ଜାନୁୟାରୀ ୧ ତାରିଖରୁ ଆଇସିଏଚ୍ଆର୍ ଆନୁକୂଲ୍ୟରେ ଏହି ତୀର୍ଥକ୍ଷେତ୍ରର ଘଟଣାବଳୀକୁ ନେଇ ଗବେଷଣା ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ। ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଏହାକୁ ନେଇ ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଗବେଷାତ୍ମକ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶ କରାଯିବ ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଧାନ କହିଛନ୍ତି।
ସାଏ ସ୍ମୃତିକମିଟି ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ତଥା ରେଙ୍ଗାଲି ବିଧାୟକ ନାଉରୀ ନାଏକଙ୍କ ସଭାପତିତ୍ୱରେ ଆୟୋଜିତ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ସଭାରେ ସମ୍ମାନିତ ଅତିଥିଭାବେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ହଳଧର ନାଗ, ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ମିତ୍ରଭାନୁ ଗୌନ୍ତିଆ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ। ଆବାହକ ଜୟବ୍ରତ ଦେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସଂଯୋଜନା କରିଥିବା ବେଳେ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଉପାଧ୍ୟକ୍ଷ ଗିରିଶ ପଟେଲ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଦେହୁରି ଅତିଥିଙ୍କୁ ସ୍ବାଗତ କରିଥିଲେ। ଏହି ଅବସରରେ ସଂଗ୍ରାମୀ ପରିବାର ଓ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଅତୁଳନୀୟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହାସହ ଅତିଥିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କୁଦୋପାଲି ଘଟଣାବଳୀକୁ ନେଇ ପ୍ରକାଶିତ ସ୍ମରଣିକା ‘ରଣଭୂମି ବୀରଗାଥା’ ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଥିଲା।