ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୭।୯: କେରଳରେ ପ୍ରାଇମାରୀ ଆମିବିକ୍ ମେନିଞ୍ଜୋଏନ୍ସେଫାଲାଇଟିସ୍ (ପିଏଏମ୍) ସଂକ୍ରମଣର କେସ୍ ବୃଦ୍ଧି ପରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅଧିକାରୀମାନେ ସତର୍କ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି। ଏହି ସଂକ୍ରମଣ ନିଗ୍ରୋହଲିୟା ଫାଓଲରୀ ଆମିବା ଦ୍ୱାରା ହୁଏ, ଯାହାକୁ ‘ମସ୍ତିଷ୍କ ଖାଉଥିବା ଆମିବା’ କୁହାଯାଏ। ୨୦୨୫ ମଧ୍ୟରେ କେରଳରେ ୬୯ଟି ନିଶ୍ଚିତ କେସ୍ ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏଥିରେ ୧୯ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି, ଯାହାର ଅଧିକାଂଶ ପୂର୍ବ କିଛି ସପ୍ତାହରେ ଘଟିଛି।
ରାଜ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭୀନା ଜର୍ଜ୍ କହିଛନ୍ତି, “କେରଳ ଏକ ଗୁରୁତର ସାର୍ବଜନିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂକଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି। ପୂର୍ବରୁ କୋଝିକୋଡ୍ ଓ ମାଲାପ୍ପୁରାମ୍ ଜିଲାରେ କ୍ଲଷ୍ଟର୍ ସହ ଜଡ଼ିତ ଥିବା ସଂକ୍ରମଣ ଏବେ ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଦେଖାଦେଉଛି। ଏଥିରେ ପୀଡିତ ରୋଗୀମାନଙ୍କର ବୟସ ୩ ମାସର ଶିଶୁରୁ ୯୧ ବର୍ଷୀୟ ବୃଦ୍ଧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହୁଛି। ଯାହା ଆମର ଏପିଡେମିଓଲୋଜିକାଲ୍ ତଦନ୍ତକୁ ଜଟିଳ କରିଛି।”
‘ମସ୍ତିଷ୍କ ଖାଉଥିବା ଆମିବା’ କ’ଣ? କିପରି ହୁଏ ସଂକ୍ରମଣ?
କେରଳ ସରକାରୀ ରେକର୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଆମିବା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସ୍ନାୟୁ ତନ୍ତ୍ରକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ। “ଏହି ସଂକ୍ରମଣ ମସ୍ତିକ ଟିସ୍ୟୁ ନଷ୍ଟ କରି ଗୁରୁତର ମସ୍ତିକ ଅକାମି କରିଦିଏ ଓ ଅଧିକାଂଶ କେସ୍ରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟାଏ। ଏହା ଦୁର୍ଲଭ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟବାନ୍ ଶିଶୁ, କିଶୋର ଓ ଯୁବକଙ୍କୁ ହୁଏ।” ଗରମ, ବିଶେଷକରି ସ୍ଥିର ତାଜା ଜଳକୁ ଏହାର ବାହକ କୁହାଯାଇଛି। “ଆମିବା ନାକର ଅଲ୍ଫାକ୍ଟୋରୀ ମ୍ୟୁକୋସା ଓ କ୍ରିବ୍ରିଫର୍ମ୍ ପ୍ଲେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରବେଶ କରେ। ତେବେ ଦୁଷିତ ଜଳ ପାନ କରିବା ରୋଗ ସହ ଜଡ଼ିତ ନାହିଁ।”
ଏହା ଦ୍ୱାରା ଆମିବା ଦୁଷିତ ଜଳକୁଳରେ ସ୍ୱାମ୍, ଡାଇଭିଂ କିମ୍ବା ସ୍ନାନ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ବେଶୀ ବିପଦରେ ପଡ଼ନ୍ତି। ତେବେ ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ୱାର୍ମିଙ୍ଗ୍ ଏହାର ବିପଦ ବଢ଼ାଉଛି: “ଜଳ ତାପମାନ ବୃଦ୍ଧି ଓ ଗରମରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ପାର୍କ୍ରିୟେସନାଲ୍ ଜଳ ବ୍ୟବହାର ବଢ଼ିବା ଦ୍ୱାରା ଏହି ପ୍ୟାଥୋଜେନ୍ ସହ ସମ୍ପର୍କ ବଢ଼ିବ।” ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିରୁ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସଂକ୍ରାମିତ ହୁଏ ନାହିଁ।
ପିଏଏମ୍ ସଂକ୍ରମଣର ଲକ୍ଷଣ କଣ?
PAM ର ମୃତ୍ୟୁ ହାର ବହୁତ ଅଧିକ, କାରଣ ଏହାର ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା କଷ୍ଟକର। ଏହାର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଜୀବାଣୁ ଜନିତ ମେନିଞ୍ଜାଇଟିସ୍ ସହିତ ସମାନ – ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା, ଜ୍ୱର ଏବଂ ବାନ୍ତି ହୋଇଥାଏ। “ଯେତେବେଳେ ମେନିଞ୍ଜାଇଟିସ୍ ର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାଧାରଣ କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଖାରଜ କରାଯାଏ ଏବଂ PAM ର ନିର୍ଣ୍ଣୟ ବିଚାର କରାଯାଏ, ସେତେବେଳେ ରୋଗୀଙ୍କୁ ସେରେବ୍ରାଲ୍ ଏଡିମାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ବହୁତ ବିଳମ୍ବ ହୋଇଯାଏ ଯାହା ଶୀଘ୍ର ବିକଶିତ ହୁଏ ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ ହୁଏ,” ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି, “ଅଧିକାଂଶ ରୋଗୀ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସ୍ନାୟୁ ପ୍ରଣାଳୀ ଜଡିତତାର ସୂଚକ ଲକ୍ଷଣ କିମ୍ବା ଲକ୍ଷଣ ସହିତ ମେଡିକାଲକୁ ଯାଆନ୍ତି”।
ଗ୍ରୀଷ୍ମ ମାସଗୁଡ଼ିକରେ ଏବଂ ପହଁରିବା, ଡାଇଭିଂ କରିବା ଏବଂ ଉଷ୍ମ, ସାଧାରଣତଃ ସ୍ଥିର, ମଧୁର ଜଳରେ ଗାଧୋଇବାର ଇତିହାସ ଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ PAM ଅଧିକ ସାଧାରଣ। ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଗୋଟିଏରୁ ନଅ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଇପାରେ, ଏବଂ ଏହାର ତୀବ୍ର ଆରମ୍ଭ ଘଣ୍ଟାରୁ 1-2 ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇପାରେ। “ନ୍ୟୁରୋ-ଘାଣପଥ N.fowleri ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରବେଶ ପ୍ରଦାନ କରେ ଏବଂ ଏହାର ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ ଅନୁକୂଳିତ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପ୍ରତିକ୍ରିୟାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଥାଏ, ଯାହା ଫଳରେ ଏକ ଅତି ଦ୍ରୁତ ରୋଗ କୋର୍ସ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ,” ଏହା କୁହେ।
PAM କିପରି ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ?
ଗତ ଛଅ ଦଶନ୍ଧିରେ PAM ରୁ ବଞ୍ଚିଥିବା ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକ ପୂର୍ବ-ମସ୍ତିଷ୍କ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇଥିଲା। “ଏହା ଦର୍ଶାଏ ଯେ PAM ର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଏବଂ ଏକ ଆଣ୍ଟିମାଇକ୍ରୋବାୟଲ୍ କକଟେଲର ସମୟୋଚିତ ଆରମ୍ଭ ଜୀବନ ରକ୍ଷାକାରୀ ହୋଇପାରେ,” ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି। ଶ୍ରୀମତୀ ଜର୍ଜ ଜୋର ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ “ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚିହ୍ନଟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ”।
“ରୋଗର ବିରଳତା, ନିର୍ଣ୍ଣୟରେ ବିଳମ୍ବ, ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଲିନିକାଲ୍ କୋର୍ସ ଏବଂ ଦ୍ରୁତ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାରେ ଅସୁବିଧା ଔଷଧ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନକୁ ବାଧା ଦେଇଛି,” ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି।
“ତତ୍ତ୍ୱଗତ ଭାବରେ, ସର୍ବୋତ୍ତମ ଔଷଧ ପଦ୍ଧତିରେ ଏକ ଆମେବିସାଇଡାଲ୍ ଔଷଧ (କିମ୍ବା ଔଷଧର ମିଶ୍ରଣ) ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବା ଉଚିତ ଯାହା ରକ୍ତ-ମସ୍ତିଷ୍କ ବାଧା ପାର କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ।
ଏଭଳି ସ୍ଥିତିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି କେରଳ ସରକାର ଲୋକଙ୍କୁ ସ୍ଥିର ପାଣି ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବା ପରେ PAM ସଂକ୍ରମଣ ପରି ଲକ୍ଷଣ ଅନୁଭବ କଲେ ତୁରନ୍ତ ଡାକ୍ତରୀ ଚିକିତ୍ସା ନେବାକୁ କହିଛନ୍ତି।
କେରଳରେ PAM
କେରଳ 2016 ରେ ଏହାର ପ୍ରଥମ PAM ମାମଲା ରିପୋର୍ଟ କରିଥିଲା, ଏବଂ 2023 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ରାଜ୍ୟରେ କେବଳ ଆଠଟି ନିଶ୍ଚିତ ମାମଲା ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଗତ ବର୍ଷ ଏକ ବଡ଼ ବୃଦ୍ଧି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା - 36 ମାମଲା ଏବଂ ନଅ ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ। ଏବଂ ଏହି ବର୍ଷ, 69 ମାମଲା ଏବଂ 19 ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପୂର୍ବରୁ ରିପୋର୍ଟ ହୋଇସାରିଛି – ପ୍ରାୟ 100 ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି।
ରାଜ୍ୟ ନୂତନ ସଂକ୍ରମଣକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ପ୍ରୟାସ କରୁଥିବାରୁ, ଲୋକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତିରୋଧକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି। ସେମାନଙ୍କୁ ପୋଖରୀ ଏବଂ ହ୍ରଦ ଭଳି ଚିକିତ୍ସା ନ କରାଯାଇଥିବା କିମ୍ବା ସ୍ଥିର ମଧୁର ଜଳ ଉତ୍ସରେ ପହଁରିବା କିମ୍ବା ଗାଧୋଇବା ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି। ମଧୁର ଜଳରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ସମୟରେ ସନ୍ତରଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ନାକ କ୍ଲିପ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି, ଏବଂ କୂପ ଏବଂ ପାଣି ଟାଙ୍କି ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ସଫା ଏବଂ କ୍ଲୋରିନେସନ୍ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି।
କେରଳ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଭାଗ, ଜାତୀୟ ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କେନ୍ଦ୍ର ସହିତ ମିଳିତ ଭାବରେ, ପ୍ରଦୂଷଣର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପାଇଁ ପରିବେଶଗତ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରୁଛି।
