ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୪-୮: ଭାରତ ସରକାର ଜନଗଣନା କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି। ୨୦୨୧ରେ ଦେଶରେ ଜଣଗଣନା ହେବ। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ଘରକୁ ଘର ବୁଲି ପରିବାରଠାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିବେ। ପରିବାରରେ ଲୋକସଂଖ୍ୟା, ଆର୍ଥିକ ସ୍ତର, ଧର୍ମ, ପରିବାରର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ନାମରେ ଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ, ମୋବାଇଲ ଫୋନ, ଇଣ୍ଟରନେଟ ବ୍ୟବହାର,ଡିଟୁଏଚ୍/କେବୁଲ ଟିଭି ସଂଯୋଗ, ବାସସ୍ଥାନ ସମ୍ପର୍କରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ।
ଜନଗଣନା ପ୍ରକ୍ରିୟା ୩ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ବିଶିଷ୍ଟ ହେବ। ପ୍ରଥମ ପଯର୍ୟାୟ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୦ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩୦ରେ ଶେଷ ହେବ। ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ୨୦୨୧ ଫେବୃୟାରୀ ୯ରୁ ୨୮ ଯାଏ ଚାଲିବ। ମାର୍ଚ୍ଚ ପହିଲାରୁ ୫ ମଧ୍ୟରେ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇପାରିବ। ସୂଚନାଥାଉ କି, ୨୦୧୧ରେ ପ୍ରଥମ ଥର ନ୍ୟାଶନାଲ ପପୁଲେଶନ ରେଜିଷ୍ଟର(ଏନ୍ପିଆର୍) ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହାକୁ ସରକାର ୨୦୧୬ରେ ଜାରି କରିଥିଲେ। ୧୪୮ ବର୍ଷର ଇତିହାସରେ ପ୍ରଥମଥର ଜନଗଣନା ତଥ୍ୟ ଏକ ମୋବାଇଲ ଆପ୍ ଜରିଆରେ ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ। ଏହି ଆପ୍ ଆଣ୍ଡ୍ରଏଡ୍ ଫୋନରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ। ଚଳିତଥର ଜଣଗଣନା ବେଳେ ଜାତି ସମ୍ପର୍କରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ ନାହିଁ। ୨୦୧୧ରେ ଜନଗଣନା ବେଳେ ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ଜାତିଭିତ୍ତିକ ଜନଗଣନା କରାଯାଇଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଏହା ଆଜିଯାଏ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇନାହିଁ। ୩୪ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଆଧାରରେ ଜନଗଣନା କରାଯିବ। ତେବେ ଚଳିତ ଜନଗଣନାରେ ପରିବାରରେ ପୁରୁଷ ଓ ମହିଳାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କେତେ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚରାଯିବ ନାହିଁ।
ଜଣେ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଡାଟା ତୁଳନା କରିବା ବେଳେ ଏହାକୁ ନେଇ ତର୍ଜମା ହେଉ ନ ଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଚଳିତ ଜନଗଣନାରୁ ବାଦ୍ ଦିଆଯାଇଛି। ଏଥର ତୃତୀୟ ଲିଙ୍ଗ ସମ୍ପର୍କରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ। ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀର, ବରଫାଞ୍ଚଳ କୁହାଯାଉଥିବା ହିିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଓ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡରେ ୨୦୨୦ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୧ରୁ ୩୦ ଯାଏ ସଂଖ୍ୟା ନିରୂପଣ କରାଯିବ। ଅକ୍ଟୋବର ପହିଲାରୁ ୫ ମଧ୍ୟରେ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇପାରିବ। ଏହିସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ୨୦୨୦ ଅକ୍ଟୋବର ପହିଲାରୁ ଜନଗଣନା କରାଯିବ। ଜଣେ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ୨୦୧୧ ଜନଗଣନାରେ ୨୭ ଲକ୍ଷ କର୍ମଚାରୀ ନିୟୋଜିତ ଥିବା ବେଳେ ଚଳିତ ଥର ୩୧ ଲକ୍ଷ ନିୟୋଜିତ ହେବେ। ଜନଗଣନା ଲାଗି ନିୟୋଜିତ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ୯୦ ଜାତୀୟ ପ୍ରଶିକ୍ଷକ, ୧୮୦୦ ମାଷ୍ଟର ଟ୍ରେନର ଓ ଯଥେଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାରେ ଫିଲ୍ଡ ଟ୍ରେନରଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯିବ। ସେମାନେ ଫିଲ୍ଡରେ ବୁଲିବାକୁ ଥିବା କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେବେ। ୨୦୨୧ର ଜନଗଣନା ଲାଗି ଚଳିତ ବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ ୧୨ରୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩୦ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାକ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆୟୋଜନ କରାଯିବ। ଏଥିରେ ଦେଶର ୫ ହଜାର ବ୍ଲକ୍ରେ ଜନଗଣନାକାରୀ ୪୦ରୁ ୫୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କୁ ଭେଟିବାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ରହିଛି।