ବଜାର ଖସିପାରେ

ମାସ ପରେ ମାସ ଭାରତର ମୋଟ ଘରୋଇ ଉପତ୍ାଦ ( ଜିଡିପି) କମିଚାଲିଥିବାବେଳେ ଶେୟାର ବଜାର ଦିନ ପରେ ଦିନ ବୃଦ୍ଧିପାଇ ରେକର୍ଡ ସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ଦ୍ୱିତୀୟ ତ୍ରୈମାସିକର ଠିକ୍‌ ପରଠାରୁ ଏହା ଚମକିବାରେ ଲାଗିଛି। ଗତ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଯେଉଁ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଜମା ରାଶିର ଅଧା ପୁଞ୍ଜିବଜାରରେ ଲଗାଇଥିଲେ ସେମାନେ ଦୁଇଗୁଣ ଲାଭ ପାଇବେ। ୧୦୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ଲାଭ ରହିବ। ଅବଶ୍ୟ ଶେୟାର ବଜାରର ଗତିଶୀଳତା ଓ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ସମାନ ନାର୍ହିଁି। ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା କମୁଥିବାବେଳେ ନିଯୁକ୍ତି ହ୍ରାସ ପାଇଛିି। ଚାହିଦା ବି କମିଛି। ଚାହିଦା ପୂରା କମିଯିବାରୁ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କ ଉପତ୍ାଦ ବିକ୍ରି କରିବା ଲାଗି କ୍ରେତା ପାଇବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି। ସେବା ଓ ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକର ବିକ୍ରି କମିବା ଯୋଗୁ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ କ୍ଷତି ସହିଛନ୍ତି ଓ ରାଜସ୍ବ ମଧ୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ନିବେଶକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିବା ଲାଭାଂଶ ବି କମିଛି। ସାଧାରଣ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଷ୍ଟକ୍‌ ପ୍ରାଇସ ବା ଶେୟାର ମୂଲ୍ୟ କମିବା ଦେଖାଯାଏ। କିନ୍ତୁ ଷ୍ଟକ ପ୍ରାଇସ ଲଗାତର ଅହେତୁକ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଏକ ବିରାଟ ପାଣି ଫୋଟକା ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଭଳି ଜଣାପଡୁଛି। ଆଉ ବେଶି ଦିନ ନୁହେଁ,ଆମ ଆଗରେ ହିଁ ଏହା ଫାଟିଯିବ। କିନ୍ତୁ କାହିଁକି ଏଭଳି ବିପରୀତ ସ୍ଥିତି ଉପୁଜୁଛି? ନିବେଶକମାନେ କ’ଣ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନଭିଜ୍ଞ ? ନା ଏହା ନୁହେଁ। ଏହି ସବୁ ପ୍ରଶ୍ନ ଏବଂ ଏଭଳି ଆହୁରି ଅନେକ ପ୍ରଶ୍ନ ମନକୁ ଆସୁଛି। ମହାମାରୀ ସମୟରେ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ମଜୁରୀବାବଦ ଖର୍ଚ୍ଚ କିମିଛି। କମ୍ପାନୀମାଲିକଙ୍କର ଆୟ ସେହି ପରିମାଣରେ ବୃଦ୍ଧି ହେବା ଶେୟାର ବଜାରରେ ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ବୃଦ୍ଧିର ଏକ କାରଣ ହୋଇପାରେ। ବାସ୍ତବରେ ମଜୁରି କମିଥିବାବେଳେ କମ୍ପାନୀ ମାଲିକମାନେ ଆୟ ଖୁବ୍‌ ବଢିଯାଇଛି। ଏଣୁ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଖୁବ୍‌ ନିମ୍ନଗାମୀ ହୋଇଛି। କିନ୍ତୁ ମାଲିକମାନଙ୍କ ଲାଭ ବଢିଛି, ଯାହା କମ୍ପାନୀର ଷ୍ଟକ୍‌ ପ୍ରାଇସକୁ ବଢାଇ ଦେଇଛି। ଯେତେବେଳେ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ମଜୁରି ବାବଦ ଖର୍ଚ୍ଚ କମ କରିବାକୁ ଘେଷଣା କରୁଥିତ୍ବାବେଳେ ଆମେ ଶେୟାର ମୂଲ୍ୟ ବଢିବା ଦେଖିତ୍ବାକୁ ପାଉ। କରୋନା ମହାମାରୀରେ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ମାନ୍ଦାବସ୍ଥା ଲାଗି ରହିଥିବାବେଳେ ଶେୟାର ବଜାର ବଢୁଛି। ଏହି ମାନ୍ଦାବସ୍ଥା କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ବିକ୍ରି କମାଇ ଦେଇଛି କାରଣ ଚାହିଦା ପୂରା କମିଯାଇଛି। ତଥାପି ପ୍ରକୃତ ମଜୁରି କମିବାବେଳେ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ମାଲିକମାନଙ୍କ ଲାଭ ତୀବ୍ର ଭାବେ ବଢିବାରେ ଲାଗିଲା। କିନ୍ତୁ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍‌ ଇଣ୍ଡିଆ( ଆର୍‌ବିଆଇ)ର ଅନୁକୂଳ ମୁଦ୍ରା ନୀତି ଏକ ଉତ୍ତମ ପଦକ୍ଷେପ ଏବଂ ଏହା ବଜାର ବୃଦ୍ଧିକୁ ବଜାୟ ରଖିତ୍ବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି। ଲୋକମାନଙ୍କର ଋଣ ଓ ଶେୟାର ବଜାରରେ ନିବେଶ କରିବାକୁ ପ୍ରଚୁର ଟଙ୍କା ରହିଛି। ଆଉ ଏକ କାରଣ ହେଉଛି, କାହିଁକି ଶେୟାର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି । ତାହା ହେଉଛି କର୍ପୋରେଟଗୁଡ଼ିକର ସଞ୍ଚିତ ପୁଞ୍ଜି। ଚାହିଦା କମିବା ଯୋଗୁ କର୍ପୋରେଟ ହାଉସଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କ ବିଜ୍‌ନେସରେ ନୂଆ ନିବେଶ କରୁନାହାନ୍ତି । ସଥିପାଇଁ ସେମାନେ ପାଇଥିବା ଲାଭର ଏକ ଭାଗ ଶେୟାରହୋଲଡରମାନଙ୍କୁ ଦେଉଛନ୍ତି। ଶେୟାରହୋଲଡରମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଲାଭ କିମ୍ବା ଶେୟାର-ବାଏ- ବ୍ୟାକ୍‌ ମାଧ୍ୟମରେ ଫେରଉଛନ୍ତି। ଉଚ୍ଚ ଲାଭାଂଶ ପ୍ରଦାନ ଶେୟାର ମୂଲ୍ୟକୁ ବଢାଏ। ଶେୟାର-ବାଏ- ବ୍ୟାକ ମଧ୍ୟ ମାର୍କେଟରେ ଶେୟାରର ଯୋଗାଣ ଆକାର ହ୍ରାସ କରେ। ଏହା ଷ୍ଟକ ପ୍ରାଇସ ବଢିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଏବେ ମିଆଦୀ ଜମା ଉପରେ ଦିଆଯାଉଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କ ସୁଧ କମ୍‌ ରହିଛି । ଡିସେମ୍ବର ତ୍ରୈମାସିକରେ ୬% ଖୁଚୁରା ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ଥିବାବେଳେ ସୁଧ ହାର ତାହା ନାହିଁ। ଯେ କୌଣସି ଭାରତୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ମିଆଦୀ ଜମା ଅବଧି ଉପରେ ସୁଧ ୫ରୁ ୬% ଦେଉନାହିଁ। ଏଣୁ କେବଳ ଶେୟାର ବଜାରରେ ନିବେଶ କରିବା ଏକମାତ୍ର ବାଟ ଯେଉଁଥିତ୍ରେ ଅଧିତ୍କ ଲାଭ ମିଳିବା ନିଶ୍ଚିତ। ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସହଜ ପୁଞ୍ଜି ଉପଲବ୍ଧତା, ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଟଙ୍କା ରଖିତ୍ ସୁଧ ପାଇବାର ଆଶା ଏବଂ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଶେୟାର ବଜାର ମିଳିତ ଭାବେ ନିବେଶଙ୍କମାନଙ୍କୁ ପୁଞ୍ଜିବଜାର ପ୍ରତି ଉତ୍ସାହିତ କରୁଛି। ଏହା କ’ଣ ବେଶି ଦିନ ରହିବ? ନା, ସେଭଳି ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ। ଅଧିତ୍କ ଦିନ ରହିବ ମାନେ ଏହା ବିସ୍ପୋରଣ ଆଡକୁ ଗତି କରିବ। ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତିକାଳୀନ ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ଭିତ୍ତିରେ ଏହା ହୋଇପାରେ। ମଜୁରି ବାବଦ ଯଦି ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢେ ତେବେ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ଲାଭ ହ୍ରାସ ପାଇବା ସମ୍ଭାବନା ଦେଖାଦେବ। ଯଦି ଚଳିତ ବଜେଟରେ ସରକାର ଯେଉଁ ଟିକସ ପାଇବା ପାଇଁ ଆକଳନ କରିଛନ୍ତି ତାହା ନ ହେଲେ ତୃତୀୟ ଓ ଚତୁର୍ଥ ତ୍ରୈମାସିକରେ ରାଜସ୍ବ ଆଦାୟ ହ୍ରାସ ପାଇବ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଶେୟାର ବଜାର ବି ତଳକୁ ଖସିବ।