ଅଦିଶ ଅବାବା,୨୫॥୧୧: ପ୍ରକୃତିର କ୍ରୋଧର ବିପଦ ଏବେ ବି ଲୋକଙ୍କୁ ଥରହର କରାଏ। ଆଫ୍ରିକାର ଇଥିଓପିଆରେ ହାଇଲ ଗୁବ୍ବି ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀ ୧୨,୦୦୦ ବର୍ଷ ପରେ ହଠାତ ବିସ୍ଫୋରଣ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀରୁ ଉତ୍ତପ୍ତ ପାଉଁଶର ଏକ ଖଣ୍ଡ ଗୁଜରାଟ ଏବଂ ରାଜସ୍ଥାନ ଦେଇ ଯାଇ ଦିଲ୍ଲୀର ଆକାଶରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ଏହା ଦେଶ ସାରା ଅନେକ ବିମାନ ଉଡ଼ାଣକୁ ବାତିଲ କିମ୍ବା ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥିଲା। ଇଥିଓପିଆରେ ଏହି ବିସ୍ଫୋରଣ ୧୯୪୬ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଇଟାଲୀର ମାଉଣ୍ଟ ଭିସୁଭିୟସର ବିନାଶକାରୀ ବିସ୍ଫୋରଣର ସ୍ମୃତିକୁ ମଧ୍ୟ ଫେରାଇ ଆଣିଥିଲା।
୭୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ, ଦୁଇଟି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଭୂମିକମ୍ପ ଭିସୁଭିୟସ ପର୍ବତରେ ଏପରି ଫାଟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ଯେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଥିବା ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀ ହଠାତ ବିସ୍ଫୋରଣ କରିଥିଲା। ଏହି ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀରୁ ନିର୍ଗତ ଲାଭା ଏବଂ ବିଷାକ୍ତ ଗ୍ୟାସ ଗୋଟିଏ ରାତିରେ ରୋମାନ ସହର ପମ୍ପେଇକୁ ପାଉଁଶ କରିଦେଇଥିଲା, ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ଶୋଇଥିବା କଙ୍କାଳରେ ପରିଣତ ହୋଇଯାଇଥିଲେ। ଆସନ୍ତୁ ଏହି ଐତିହାସିକ ଦୁଃଖଦ ଘଟଣା ପୁନଃ ଦେଖିବା, ଯାହା ଏବେ ବି ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀର ଆଧାର ଗଠନ କରେ…
କାମ୍ପାନିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ଭିସୁଭିୟସ, ଅଗଷ୍ଟ ୨୪, ୭୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ବିସ୍ଫୋରଣ ହୋଇଥିଲା। ଏହାକୁ ରୋମାନ ଇତିହାସର ସବୁଠାରୁ ଭୟଙ୍କର ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀରୁ ଗରମ ପାଉଁଶ ଏବଂ ଗ୍ୟାସର ଏକ ବିଶାଳ ମେଘ ବାହାରିବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ୩୩ କିଲୋମିଟର ଉଚ୍ଚତାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ତରଳିଯାଇଥିବା ପଥର, ପ୍ୟୁମିସ ଧୂଳି ଏବଂ ଗରମ ପାଉଁଶ ପ୍ରତି ସେକେଣ୍ଡରେ ୧.୫ ନିୟୁତ ଟନ ବେଗରେ ଭିସୁଭିୟସ ପର୍ବତରୁ ନିର୍ଗତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀ ଉଦ୍ଗୀରଣ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଗତ ମୋଟ ଶକ୍ତି ହିରୋସିମା ଏବଂ ନାଗାସାକି ଉପରେ ପକାଯାଇଥିବା ପରମାଣୁ ବୋମା ଅପେକ୍ଷା ୧୦୦,୦୦୦ ଗୁଣ ଅଧିକ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି।
୭୦୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ଉତ୍ତପ୍ତ ପାଉଁଶର ତରଙ୍ଗ, ଭିସୁଭିୟସ ପର୍ବତରୁ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ୧୦୦ କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥିଲା। ପାଉଁଶ ଏବଂ ପ୍ୟୁମିସ ବର୍ଷା ଘଣ୍ଟା ଘଣ୍ଟା ଧରି ଜାରି ରହିଲା। ତଥାପି, ପର୍ବତ ନିକଟରେ ଅବସ୍ଥିତ ପମ୍ପେଇର ଲୋକମାନେ ବିପଦକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ବୁଝିପାରିଲେ ନାହିଁ। କିଛି ମିନିଟ ମଧ୍ୟରେ, ଏହି ତରଙ୍ଗ ନେପଲ୍ସ ଉପସାଗର କୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସହରଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରାସ କରିଦେଲା, ଲୋକମାନେ ଘୋର ନିଦ୍ରାରେ କଙ୍କାଳରେ ପରିଣତ ହୋଇଗଲେ।
ତଥାପି, ଏହି ଧ୍ୱଂସକାଣ୍ଡ ରାତାରାତି ଘଟି ନଥିଲା। କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଏଠାରେ ଘଟିଥିବା ଦୁଇଟି ବଡ଼ ଭୂମିକମ୍ପ ଏହି ସୁପ୍ତ ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀର ଉଦ୍ଗୀରଣର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ପ୍ରକୃତରେ, ରୋମାନ ଇତିହାସ ଅନୁସାରେ, ଫେବୃଆରୀ ୫, ୬୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ, ନେପଲ୍ସ ଉପସାଗରରେ ଏକ ବଡ଼ ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ପମ୍ପେଇକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଥିଲା। କାନ୍ଥ ଭୁଶୁଡ଼ି ପଡ଼ିଥିଲା, ମନ୍ଦିର ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥିଲା ଏବଂ ରାସ୍ତାଗୁଡ଼ିକ ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଥିଲା। ଏହି ଭୂମିକମ୍ପ ଦ୍ୱାରା ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଅନେକ କୋଠାର ମରାମତି କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଥିବା ବେଳେ, ୬୪ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଆଉ ଏକ ଛୋଟ ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇଥିଲା।
ଭେସୁଭିୟସ ବିସ୍ଫୋରଣର ମାତ୍ର ଚାରି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ, ଅନେକ ଛୋଟ ଭୂମିକମ୍ପ ହୋଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଏକ ସତର୍କ ସଙ୍କେତ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଇ ନଥିଲା। ତଥାପି, ଏହି ଭୂମିକମ୍ପ ପଥରଗୁଡ଼ିକୁ ଫାଟି ଗଲା ଏବଂ ଫୁଟୁଥିବା ଲାଲ ଲାଭା ଫୁଟି ଉଠିଲା। ତା’ପରେ ସେହି ଅନ୍ଧାର ଦିନ ଆସିଲା। ମିସେନମ ସହରରୁ ପ୍ଲିନି ଦ ୟଙ୍ଗର୍ ଏହି ଘଟଣାକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ। ସକାଳେ, ପାଇନ ଗଛ ଆକାରର ଏକ ବିରାଟ ମେଘ ଆକାଶରେ ଉଠିଲା… ଉପରେ ବିସ୍ତାର କଲା, ତଳେ ଘନ। ଘଣ୍ଟା ଘଣ୍ଟା ଧରି ପାଉଁଶ ଏବଂ ପ୍ୟୁମିସ ପଥରର ବର୍ଷା ଜାରି ରହିଲା। ଲୋକମାନେ ନିଜ ଜୀବନ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ପଳାଇଗଲେ, କିନ୍ତୁ ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀ ପାଉଁଶ ସେମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରାସ କଲା। ପମ୍ପେଇ ସହର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଭୂମିରେ ଧ୍ୱଂସ ହୋଇଗଲା। ପାଉଁଶର ସ୍ତର ୧,୫୦୦ ରୁ ଅଧିକ ମୃତଦେହକୁ ସଂରକ୍ଷିତ କରିଥିଲା, ଯାହାକୁ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିଦମାନେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ଅକ୍ଷତ ପାଇଛନ୍ତି। ପମ୍ପେଇରେ ଖନନ ସମୟରେ ଘର, ମନ୍ଦିର, ବଜାର ଏବଂ ରୁଟି ଦୋକାନ ଠାବ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଠାରେ ଚୁଲିରେ ରୁଟି ସେକା ହେଉଥିଲା। ଅନୁମାନ କରାଯାଉଛି ଯେ ଭିସୁଭିୟସ ପର୍ବତର ଜ୍ୱାଳାମୁଖୀ ଉଦଗୀରଣରେ ୧୦,୦୦୦-୧୬,୦୦୦ ଲୋକଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା।
Dharitri – The Largest & Most Trusted Odia Daily
