ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୪।୭: ଭାରତର ନଗଦହୀନ(କ୍ୟାସଲେସ) ଅର୍ଥନୀତି ଆଡ଼କୁ ଯାତ୍ରା ଏକ ବାସ୍ତବତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି। ଛୋଟ ଦୋକାନୀମାନେ UPI ପେମେଣ୍ଟ ଛାଡ଼ି ନଗଦ ପସନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି। ଆର୍ଥିକ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନର କାରଣ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ନିୟମ ପାଳନ ଖର୍ଚ୍ଚ, ଟିକସ ଚିନ୍ତା ଏବଂ କ୍ଷୁଦ୍ର-ବ୍ୟବସାୟ ପାଇଁ ଅନୁପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଦାୟୀ କରିଛନ୍ତି।
ଛୋଟ ବିକ୍ରେତାମାନେ କାହିଁକି ନଗଦ ପସନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି?
ଅକ୍ଷତ ଶ୍ରୀବାସ୍ତବ ଏକ ସୋସିଆଲ ମିଡ଼ିଆ ପୋଷ୍ଟରେ ଲେଖିଛନ୍ତି, “ଛୋଟ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କର ଲାଭ ମାର୍ଜିନ ବହୁତ କମ। ଯଦି ସେମାନେ GST ଅଧୀନରେ ନିଜକୁ ନିବନ୍ଧନ କରନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନଙ୍କୁ ବିଲରେ ୧୮% ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ GST ଯୋଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ।” ଏହି ଟିକସ ସାମଗ୍ରୀର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କରେ ଓ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଦୂରେଇ ଦିଏ। ସେ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି, “ବିକ୍ରେତା ଅଧିକ ବିକ୍ରି କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ଗ୍ରାହକ ଶସ୍ତାରେ କିଣିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି। GST ଯୋଗ ହେଲେ ବିକ୍ରି ହ୍ରାସ ପାଏ।”
ଏହି ଚିନ୍ତା ବାସ୍ତବ ସ୍ତରରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଧ୍ୱନିତ ହେଉଛି। ମନିକଣ୍ଟ୍ରୋଲ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, କର୍ଣ୍ଣାଟକର GST ବିଭାଗ ପ୍ରାୟ ୧୪,୦୦୦ ଅନିବନ୍ଧିତ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ନୋଟିସ ଜାରି କରିଛି, ଯେଉଁମାନଙ୍କର UPI ଲେଣଦେଣ ବାର୍ଷିକ ୪୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଅତିକ୍ରମ କରିଛି। ଏହା ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ ଓ ହୁବଲୀ ଭଳି ସ୍ଥାନରେ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆତଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି, ଯାହାଫଳରେ ଅନେକେ UPI QR କୋଡ ହଟାଇ କେବଳ ନଗଦ ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି। ଟାଇମ୍ସ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, କେତେକ ଖୁଚୁରା ବିକ୍ରେତା ଟିକସ ଯାଞ୍ଚ ଓ ଭାରୀ ଜୋରିମାନାର ଭୟରେ ହାତରେ ଲେଖା “କେବଳ ନଗଦ, UPI ନୁହେଁ” ଲେଖିଥିବା ସାଇନବୋର୍ଡ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛନ୍ତି।
କ୍ଷୁଦ୍ର-ବ୍ୟବସାୟ ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁପଯୁକ୍ତ
ବିଶେଷଜ୍ଞ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଅଧିକାଂଶ ଛୋଟ ବିକ୍ରେତାଙ୍କର ବ୍ୟବସାୟ ଓ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ଅଲଗା ନଥାଏ। ସେ କହିଛନ୍ତି, “ଏକ ପିତା ଦୋକାନ ଚଳାଉଥିବେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପୁଅ, ଝିଅ, ପତ୍ନୀ କିମ୍ବା ଭାଇଙ୍କ ନାମରେ ଟଙ୍କା ନେଇଥାନ୍ତି। ଏହା ସବୁ ‘ଆୟ’ ଭାବେ ଗଣାଯାଇ ପାରେ ଏବଂ ଏହା ଉପରେ GST ଲାଗୁ ହୋଇପାରେ।”
ବିଶେଷଜ୍ଞ କ୍ଷୁଦ୍ର-ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ଉପରେ ଥିବା ଆଶାକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରି କହିଛନ୍ତି, “ଛୋଟ ଦୋକାନୀଙ୍କୁ ଜଟିଳ ହିସାବ ରଖିବାକୁ ଆଶା କରାଯାଉଛି, ଏହା ମୂର୍ଖତା।” କେତେକ ବିକ୍ରେତା ଟିକସ ଏଡ଼ାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ମଧ୍ୟ, ବିଶେଷଜ୍ଞ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରୟୋଗ ପ୍ରୟାସ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହେବା ଉଚିତ। ବିଶେଷଜ୍ଞ କହିଛନ୍ତି, “ଛୋଟ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ଶିକାର କରାଯାଉଛି? ଏହା କ’ଣ ଅଗ୍ରାଧିକାର? ଯେତେବେଳେ ରାଜନୈତିକ ଦଳ, ଆଇପିଏଲ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ କର୍ପୋରେଟ ନେତାମାନେ ମୁକ୍ତ ଭାବେ ଚଳୁଛନ୍ତି?” ବିଶେଷଜ୍ଞ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି, “ହଜାର ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ଖୋଲାଖୋଲି ଅପଚୟ ଓ ହଡ଼ପ ହେଉଛି। କିନ୍ତୁ ଶହ ଶହ କୋଟି ହଡ଼ପ କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଉଛି, ଯେତେବେଳେ ହଜାର ହଜାର କୋଟି ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଉଛି।”
ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟରେ ଜଟିଳତା
ନ୍ୟାସନାଲ ପେମେଣ୍ଟସ କର୍ପୋରେସନ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ (NPCI) ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୪ ଜୁନରେ UPI ମାଧ୍ୟମରେ ୧୪.୦୪ ବିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ଲେଣଦେଣ ହୋଇଛି। ତଥାପି, ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ଅନେକଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅତ୍ୟମୀୟ ଓ ଝୁକିପୂର୍ଣ୍ଣ ମନେ ହେଉଛି। UC ବର୍କଲେର ସେଣ୍ଟର ଫର ଇଫେକ୍ଟିଭ ଗ୍ଲୋବାଲ ଆକ୍ସନ (CEGA) ଦ୍ୱାରା ଜୟପୁରରେ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରେ ଦେଖାଯାଇଛି ଯେ ପ୍ରାୟ ୫୮% ଛୋଟ ବ୍ୟବସାୟୀ ଡିଜିଟାଲ ବିକଳ୍ପ ଉପଲବ୍ଧ ଥାଉଛି ସତ୍ତ୍ୱେ ୮୦%ରୁ ଅଧିକ ଲେଣଦେଣରେ ନଗଦ ପସନ୍ଦ କରୁଛନ୍ତି।
ଛୋଟ ଦୋକାନୀମାନେ ଚୁପଚାପ ନଗଦକୁ ଫେରୁଥିବା ବେଳେ, ଏହା ଭାରତର ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସମାବେଶୀ ନା କେବଲ ଆଗରେ ଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ନିର୍ମିତ ତାହା ଉପରେ ଗମ୍ଭୀର ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଉଛି।
