ଷ୍ଟକହୋମ୍,୮।୧୦: ଜାପାନର କ୍ୟୋଟୋ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ସୁସୁମୁ କିଟାଗାୱା, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ମେଲବର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ରିଚାର୍ଡ ରବସନ ଏବଂ ଆମେରିକାର କାଲିଫର୍ଣ୍ଣିଆ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ବର୍କଲେର ଓମାର ଏମ. ୟାଘିଙ୍କୁ 2025 ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ମିଳିଛି। ଏମାନେ ମେଟାଲ-ଅର୍ଗାନିକ ଫ୍ରେମୱାର୍କ (MOF) ନାମକ ଏକ ଅଭୂତପୂର୍ବ ପଦାର୍ଥ ତିଆରି କରିଥିବାରୁ ଏହି ସମ୍ମାନ ପାଇଛନ୍ତି।
ଏହି ସ୍ଫଟିକ ପଦାର୍ଥ ଧାତୁ ଆୟନ ଓ ଜୈବିକ ଅଣୁକୁ ଯୋଡ଼ି ଅତି ଛିଦ୍ରଯୁକ୍ତ ଗଠନ ସୃଷ୍ଟି କରେ, ଯାହା ଗ୍ୟାସ ଓ ଅଣୁକୁ ଜାଳି ରଖିବା, ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ପରିଚାଳନା କରିପାରେ। ଏହା କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ ଧରିବା, ଜଳ ଶୁଦ୍ଧିକରଣ, ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ଓ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ଇନ୍ଧନ ସଂରକ୍ଷଣ ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିପ୍ଳବ ଆଣିଛି।
1989 ରେ ରିଚାର୍ଡ ରବସନ ଏହି ଗଠନର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥିଲେ। 1990 ଦଶକରେ ସୁସୁମୁ କିଟାଗାୱା ଏହାର ଗ୍ୟାସ ଶୋଷଣ ଓ ମୁକ୍ତି କ୍ଷମତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ। ଓମାର ୟାଘି ଅଧିକ ସ୍ଥାୟୀ MOF ତିଆରି କରି ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗୁଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ପଦ୍ଧତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ଏହି ଆବିଷ୍କାର ପରିବେଶ ଓ ଶକ୍ତି ସମସ୍ୟାର ସ୍ଥାୟୀ ସମାଧାନ ପାଇଁ ନୂତନ ସମ୍ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି।


