ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୮ା୬: ଦେଶ ପାଇଁ ଗର୍ବର ବିଷୟ ଯେ, ଭାରତୀୟ ପାଣିପାଗ ବିଭାଗ (ଆଇଏମଡି)ର ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଡକ୍ଟର ମୃତ୍ୟୁଞ୍ଜୟ ମହାପାତ୍ର ୨୦୨୫ ମସିହାରେ ଜାତିସଂଘ ସାସାକାୱା ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ମନୋନୀତ ହୋଇଛନ୍ତି।
୨୦୨୫ ପୁରସ୍କାରର ବିଷୟବସ୍ତୁ—“ବିଜ୍ଞାନକୁ ଜନସାଧାରଣ ସହ ସଂଯୋଗ କରିବା: ଦୁର୍ବିପାକ-ସହଣଶୀଳ ସମୁଦାୟ ପାଇଁ ନବସୃଜନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ପ୍ରବେଶାଧିକାରକୁ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ କରିବା”—ଡକ୍ଟର ମହାପାତ୍ରଙ୍କର ଉତ୍ତର ଭାରତ ମହାସାଗର ଅଞ୍ଚଳରେ ଘୂର୍ଣ୍ଣିଝଡ଼ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁହାର ହ୍ରାସ କରିବାରେ ଅଗ୍ରଣୀ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଆଲୋକପାତ କରେ। ତାଙ୍କର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅବଦାନ କେବଳ ଭାରତ ନୁହେଁ, ବଙ୍ଗୋପସାଗର ଓ ଆରବ ସାଗର ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଡବ୍ଲ୍ୟୁଏମଓ/ଇଏସସିଏପି ପ୍ୟାନେଲର ୧୩ଟି ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଉପକାର କରିଛି।
“ଭାରତର ସାଇକ୍ଲୋନ ମ୍ୟାନ” ଭାବେ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ଜଣାଶୁଣା ଡକ୍ଟର ମହାପାତ୍ର ଦୁର୍ବଳ ସମୁଦାୟ ପାଇଁ ପାଣିପାଗ ପୂର୍ବାନୁମାନକୁ ଅଧିକ ସୁଲଭ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାରେ ରୂପାନ୍ତରକାରୀ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କର ପ୍ରୟାସ ସମୟୋପଯୋଗୀ ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆଧାରିତ ସତର୍କତା ମାଧ୍ୟମରେ ଅସଂଖ୍ୟ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିବା ସହ ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ବିପାକର ପ୍ରଭାବକୁ ହ୍ରାସ କରିଛି।
ଡକ୍ଟର ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ନାମରେ ଥିବା ଏକ ପ୍ରମୁଖ ନବସୃଜନ ହେଉଛି ପ୍ରଭାବ-ଆଧାରିତ ପୂର୍ବାନୁମାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଯାହା କୃଷକ, ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀ, ଦୁର୍ବିପାକ ପରିଚାଳକ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିତ୍ତିଭୂମି କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଅନୁକୂଳିତ ସତର୍କତା ପ୍ରଦାନ କରେ—ଯାହା ଉନ୍ନତ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ।
୧୯୮୬ରେ ଦି ନିପ୍ପୋନ ଫାଉଣ୍ଡେସନର ସହାୟତାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଜାତିସଂଘ ସାସାକାୱା ପୁରସ୍କାର ଦୁର୍ବିପାକ ହ୍ରାସ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ମାନ ଅଟେ। ଏହା ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଦୁର୍ବିପାକ-ସହଣଶୀଳ ସମୁଦାୟ ଗଠନରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ରଖିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ଅନୁଷ୍ଠାନମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରେ।


