କଟକ,୭ା୨: ଐତିହାସିକ କଟକ ବାଲିଯାତ୍ରାକୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମିଳିନାହିଁ ଜାତୀୟ ମାନ୍ୟତା। କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏହି ବିଷୟରେ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇନଥିବାରୁ ବାଲି ଯାତ୍ରାକୁ ଜାତୀୟ ମାନ୍ୟତା ମିଳିନାହିଁ। ଶୁକ୍ରବାର ବିଜେଡି ରାଜ୍ୟସଭା ଏମପି ଦେବାଶିଷ ସାମନ୍ତରାୟ ଏହା କହିଛନ୍ତି।
କେନ୍ଦ୍ର ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛି ଯେ, ଏହି ମାମଲା ତାଙ୍କ ବିଭାଗ ଅଧୀନରେ ଆସୁନାହିଁ ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିଚାର ଆବଶ୍ୟକ। କେନ୍ଦ୍ର ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀ ବାଲି ଯାତ୍ରାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଜାତୀୟ ମାନ୍ୟତା ପାଇବା ଯୋଗ୍ୟ।
ତେଣୁ ଆଶା ପ୍ରକାଶ କରି ସାମନ୍ତରାୟ କହିଛନ୍ତି, “ଆମେ ଆଶା କରୁଛୁ ଯେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବାଲି ଯାତ୍ରାକୁ ଜାତୀୟ ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ସମ୍ପର୍କରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବେ। ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମର ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରହିବ।”
କେନ୍ଦ୍ର ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀ ଗଜେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ଶେଖାୱତ ରାଜ୍ୟସଭାରେ ଏକ ଲିଖିତ ଉତ୍ତରରେ କହିଥିଲେ ଯେ, ବାଲି ଯାତ୍ରା ଓଡ଼ିଶା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସାଂସ୍କୃତିକ ଆଦାନପ୍ରଦାନକୁ ସହଜ କରିଥାଏ, ଆନ୍ତଃସାଂସ୍କୃତିକ ବୁଝାମଣାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ। ଏହି ମେଳା ପାରମ୍ପରିକ ଓଡ଼ିଆ କଳାକାର, କାରିଗର ଏବଂ ସଂଗୀତଜ୍ଞମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରେ ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଏବଂ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
“ବାଲି ଯାତ୍ରା ହେଉଛି ଏକ ଉତ୍ସବ ଯାହା ଓଡ଼ିଶା ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସୀୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ, ବିଶେଷକରି ବାଲି ମଧ୍ୟରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଆଦାନପ୍ରଦାନକୁ ସ୍ମରଣ କରେ। ଏହି ଉତ୍ସବ ପ୍ରତିବର୍ଷ କଟକ, ଓଡ଼ିଶାରରେ ପାଳିତ ହୁଏ ଏବଂ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ। ବାଲି ଯାତ୍ରା ଶବ୍ଦର ଆକ୍ଷରିକ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ‘ବାଲିକୁ ଯାତ୍ରା’। ପ୍ରତିବର୍ଷ କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ସେହି ଦିନକୁ ଚିହ୍ନିତ କରେ ଯେତେବେଳେ ନୌବାହିନୀ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜକୁ ପ୍ରସ୍ଥାନ କରିଥିଲେ। ଏହି ପର୍ବ ପାଇଁ, ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଗୌରବମୟ ସାମୁଦ୍ରିକ ଇତିହାସକୁ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ରଙ୍ଗୀନ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧି ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଏକତ୍ରିତ ହୁଅନ୍ତି।
ଏହି ଉତ୍ସବରେ ମହାମେଳା, ସୁସଜ୍ଜିତ ରଥଯାତ୍ରା, ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ନୃତ୍ୟର ଆୟୋଜନ କରାଯାଏ। ଭାରତୀୟ ମହିଳାମାନେ ‘ବୋଇତ ବନ୍ଦନା’ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରନ୍ତି, ସେମାନେ କାଗଜ କିମ୍ବା କଦଳୀ ପତ୍ରରୁ ଡଙ୍ଗା ତିଆରି କରନ୍ତି ଏବଂ ଭିତରେ ଦୀପ ଜଳାଇ ମହାନଦୀରେ ଭସାଇ ଦିଅନ୍ତି। ବାଲି ଯାତ୍ରା ସେହି ବିଶେଷଜ୍ଞ ନାବିକମାନଙ୍କ ଚତୁରତା ଏବଂ ଦକ୍ଷତାକୁ ପାଳନ କରେ ଯେଉଁମାନେ କଳିଙ୍ଗକୁ ତାଙ୍କ ସମୟର ସବୁଠାରୁ ସମୃଦ୍ଧ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ କରିଥିଲେ,” ମନ୍ତ୍ରୀ ରାଜ୍ୟସଭାରେ କହିଛନ୍ତି।