ମୁମ୍ବାଇ,୧୦।୧୧: ଅନଲାଇନ୍ ଆପ୍ ଜରିଆରେ ଛୋଟ ପରିମାଣରେ ସୁନା କିଣିବାର ସୁବିଧା ଦେଉଥିବା ‘ଡିଜିଟାଲ୍ ଗୋଲ୍ଡ’ ର ବଢ଼ୁଥିବା ଲୋକପ୍ରିୟତାକୁ ନେଇ ସିକ୍ୟୁରିଟିଜ୍ ଆଣ୍ଡ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ୍ ବୋର୍ଡ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ସେବି/SEBI) ନିବେଶକମାନଙ୍କୁ ଦୃଢ଼ ସତର୍କତା ଜାରି କରିଛି। ସେବି ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛି ଯେ ଏହି ଅନଲାଇନ୍ ସୁନା ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକ ଏହାର କୌଣସି ନିୟମାବଳୀ ଅଧୀନରେ ଆସୁନାହିଁ ଏବଂ ଏଥିରେ ବଡ଼ ବିପଦ ରହିଛି।
ଡିଜିଟାଲ୍ ଗୋଲ୍ଡ ହେଉଛି ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଯାହା ଫିନ୍ଟେକ୍ ଆପ୍ (Fintech Apps) ଏବଂ ଅନଲାଇନ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଜରିଆରେ ୧୦ ଟଙ୍କା କିମ୍ବା ୧୦୦ ଟଙ୍କା ଭଳି ଅତି କମ୍ ପରିମାଣରେ ସୁନା କିଣାବିକା କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ। ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ ଦାବି କରନ୍ତି ଯେ, କିଣାଯାଇଥିବା ସୁନାର ସମାନ ପରିମାଣର ପ୍ରକୃତ ସୁନାକୁ ସେମାନେ ଏକ ସୁରକ୍ଷିତ ଭଲ୍ଟରେ ଗଚ୍ଛିତ ରଖିଥାନ୍ତି।
ତେବେ ସେବିର ମୁଖ୍ୟ ଚିନ୍ତା ହେଉଛି ଯେ ଡିଜିଟାଲ୍ ଗୋଲ୍ଡ କୌଣସି ଆର୍ଥିକ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ନୁହେଁ। ଏହା ‘ସିକ୍ୟୁରିଟି’, ‘ଡିପୋଜିଟ୍’ କିମ୍ବା ‘ଡେରିଭେଟିଭ୍’ ଭାବରେ ଯୋଗ୍ୟତା ହାସଲ କରେ ନାହିଁ। ତେଣୁ, ଏହି ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ବା ନିବେଶକଙ୍କ ସୁନା କିପରି ସଂରକ୍ଷଣ କରୁଛନ୍ତି, ସେବିର ଏହା ଉପରେ କୌଣସି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ନାହିଁ।
ସେବି ଏହାର ସାର୍ବଜନୀନ ବିଜ୍ଞପ୍ତିରେ କହିଛି ଯେ ଏହି ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକ “ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ସେବିର ପରିସର ବାହାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି” ଏବଂ ଯଦି କିଛି ଭୁଲ୍ ହୁଏ, ତେବେ ନିବେଶକମାନେ ସିକ୍ୟୁରିଟିଜ୍ ବଜାର ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ କୌଣସି ସୁରକ୍ଷା ପାଇବେ ନାହିଁ।
ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ଗୋଲ୍ଡ ଇଟିଏଫ୍ (Gold ETFs) କିମ୍ବା ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଗୋଲ୍ଡ ରସିଦ୍ (EGRs) ଠାରୁ ଭିନ୍ନ, ଡିଜିଟାଲ୍ ଗୋଲ୍ଡ ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ବିଶ୍ୱାସରେ ଚାଲିଥାଏ। ସଂରକ୍ଷିତ ହୋଇ ରହିଥିବା ସୁନା ବାସ୍ତବରେ ଅଛି କି ନାହିଁ ତାହା ଯାଞ୍ଚ କରିବାର କୌଣସି ସର୍ବସାଧାରଣ ନିୟମ ନାହିଁ।
ନିବେଶ ପରାମର୍ଶଦାତା ଅଭିଷେକ କୁମାରଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, “ଏହି ଆପ୍ଗୁଡ଼ିକ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ନ ହୋଇଥିବାରୁ, ସୁନା ପ୍ରକୃତରେ ସୁରକ୍ଷିତ ଅଛି କି ନାହିଁ, ତାହା ଜାଣିବା କଷ୍ଟକର। ଯଦି ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ କିମ୍ବା ସୁନା ପ୍ରଦାନ କରିବାରେ ବିଫଳ ହୁଏ, ତେବେ ନିବେଶକମାନେ ଆଇନଗତ ସହାୟତା ବିନା ସେମାନଙ୍କ ଟଙ୍କା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହରାଇ ପାରନ୍ତି।”
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ସେବିର ସତର୍କତାକୁ ଗମ୍ଭୀରତାର ସହ ନିଆଯିବା ଉଚିତ୍। ଯେଉଁ ନିବେଶକମାନଙ୍କର ଡିଜିଟାଲ୍ ଗୋଲ୍ଡ ହୋଲ୍ଡିଂ ଅଛି, ସେମାନେ ତାହାକୁ ଗୋଲ୍ଡ ଇଟିଏଫ୍ କିମ୍ବା ଇଜିଆର୍ (EGRs) ଭଳି ସୁରକ୍ଷିତ ଓ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ଉତ୍ପାଦକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବା ଉଚିତ୍, କାରଣ ଏହି ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକ ସ୍ୱଚ୍ଛତା, ନିବେଶକ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଆଇନଗତ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ।