ପ୍ରତିବର୍ଷ ଡିସେମ୍ୱର 21 ତାରିଖରେ ବିଶ୍ୱ ଶାଢ଼ି ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଶାଢ଼ି ହେଉଛି ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ଭାରତୀୟ ମହିଳା ପୋଷାକ, ଯାହା ଶରୀରରେ ପୋଷାକ ପରି ପିନ୍ଧା ନ ଯାଇଥିବା ଏକ ବୁଣା କପଡାକୁ ନେଇ ଗଠିତ। ଏହାର ଗୋଟିଏ ମୁଣ୍ଡ ଅଣ୍ଟାରେ ବନ୍ଧାଯାଏ ଏବଂ ଅନ୍ୟଟି ଶାଲ ପରି କାନ୍ଧ ଉପରେ ଗୁଡ଼ାଯାଇଥାଏ। ଶାଢ଼ିର ଇତିହାସ ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ସମୟରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ, 2,800 ରୁ 1800 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ୱ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ।
ଶାଢ଼ି ପିନ୍ଧିବାର ଅନେକ ଜଣାଶୁଣା ଉପାୟ ଅଛି। ଭାରତ ବ୍ୟତୀତ, ପାକିସ୍ତାନ, ବାଂଲାଦେଶ ଏବଂ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ମହିଳା ଶାଢ଼ି ପିନ୍ଧନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଆପଣ କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି କି ଶାଢ଼ି ଉଦ୍ଭାବନ ହେବା ପୂର୍ୱରୁ ମହିଳାମାନେ କିପରି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧୁଥିଲେ? ଆସନ୍ତୁ ଆମେ ଆଜି ଆପଣଙ୍କୁ କହିବୁ ଯେ ଶାଢ଼ି ପୂର୍ୱରୁ ମହିଳାମାନେ କିପରି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧୁଥିଲେ।
ଶାଢ଼ି ପୂର୍ୱ ଯୁଗ
ଅନେକ ଐତିହାସିକ ବିବରଣୀରୁ ଜଣାପଡ଼େ ଯେ ଶାଢ଼ି ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ପୁରୁଣା ପୋଷାକ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ। ତଥାପି, ଏହା ପୂର୍ୱରୁ ମଧ୍ୟ ମହିଳାମାନେ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧୁଥିଲେ। ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ସମୟରେ, ପ୍ରାୟ 2,500 ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ୱରେ, ମହିଳାମାନେ ନିଜ ଶରୀରରେ ଗୁଡ଼ାଯାଇଥିବା ସୁତା କପଡାର ଖଣ୍ଡ ପିନ୍ଧୁଥିଲେ। ଏହି ପୋଷାକଗୁଡ଼ିକ ସିଲେଇ ହେଉନଥିଲା, ବରଂ ଆବଶ୍ୟକ ଅନୁସାରେ ଶରୀର ଚାରିପାଖରେ ବାନ୍ଧି କିମ୍ୱା ଗୁଡ଼ାଯାଉଥିଲା। ଖନନ କରାଯାଇଥିବା ଚିତ୍ର ଏବଂ ମୂର୍ତ୍ତି ଏହା ପ୍ରମାଣିତ କରେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ମୌର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଗୁପ୍ତ ଯୁଗରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପୋଷାକ ଅଧିକ ବ୍ୟବସ୍ଥିତ ହୋଇଥିଲା। ସେହି ସମୟରେ, ମହିଳାମାନେ ଅନ୍ତବସ୍ତ୍ର (ଅଣ୍ଡରଗାର୍ମେଣ୍ଟ), ଉତ୍ତରୀୟ (ଏକ ସ୍କାର୍ଫ କିମ୍ୱା ଶାଲ ପରି ପୋଷାକ) ପିନ୍ଧୁଥିଲେ। ଏହି ପୋଷାକଗୁଡ଼ିକୁ ଆଧୁନିକ ଯୁଗର ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଝଲକ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏହି ପୋଷାକଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ରଙ୍ଗରେ ରଙ୍ଗ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ହସ୍ତ-ମୁଦ୍ରଣ ସହିତ ବର୍ଣ୍ଣିତ କରାଯାଇଥିଲା।
ସମୟ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି ଅନୁସାରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପୋଷାକ ଭିନ୍ନ ଥିଲା, କେବଳ ଭାରତରେ ନୁହେଁ ବରଂ ବିଶ୍ୱର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ। ପ୍ରାଚୀନ ମିଶର ଏବଂ ଗ୍ରୀସରେ, ମହିଳାମାନେ ଲିନେନ କିମ୍ୱା ରେଶମ ପରି ହାଲୁକା କପଡ଼ାରେ ତିଆରି ଢିଲା, ଲମ୍ୱା ପୋଷାକ ପିନ୍ଧୁଥିଲେ। ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି, ଏହି ପୋଷାକଗୁଡ଼ିକରେ ସର୍ୱନିମ୍ନ ସିଲେଇ ଥିଲା ଏବଂ ଶାଢ଼ୀ ପରି ଶରୀର ଚାରିପାଖରେ ଗୁଡ଼ାଯାଉଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ, ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ୟୁରୋପରେ, ମହିଳାମାନଙ୍କ ପୋଷାକ ଭାରୀ ଏବଂ ଅଧିକ ସ୍ତରୀଭୂତ ହୋଇଗଲା। ଏହି ପୋଷାକଗୁଡ଼ିକ ଧନୀ ଏବଂ ଗରିବ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କରିବାର ଏକ ମାଧ୍ୟମ ହୋଇଗଲା। ଧୀରେ ଧୀରେ, ପୋଷାକ ଅଧିକ ସାଜସଜ୍ଜା ହୋଇଗଲା, ଏବଂ ଆରାମ ପଛରେ ରହିଗଲା। ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ, ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ସମୟ ସହିତ ପୋଷାକ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରୂପ ନେଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଶାଢ଼ି ଏବଂ ଡ୍ରେପ ପୋଷାକର ପରମ୍ପରା ବଜାୟ ରହିଥିଲା।
ଆଜି, ଯେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱ ଶାଢ଼ି ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ, ଏହା କେବଳ ଶାଢ଼ି ପିନ୍ଧିବାର ଦିନ ନୁହେଁ, ବରଂ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ମହିଳାମାନେ ଯେଉଁ ପରମ୍ପରାରେ ସିଲେଇ ହୋଇନଥିବା ପୋଷାକ ପିନ୍ଧି କାମ କରିଆସୁଛନ୍ତି ତାହାକୁ ସମ୍ମାନ କରିବାର ଏକ ସୁଯୋଗ। ଐତିହାସିକମାନଙ୍କ ମତରେ, ଶାଢ଼ି କେବଳ ପୋଷାକର ଏକ ଅଂଶ ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ସାଂସ୍କୃତିକ କାହାଣୀ ମଧ୍ୟ। ଏହାକୁ ପିନ୍ଧିବାର 100 ରୁ ଅଧିକ ଉପାୟ ଅଛି, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶୈଳୀ ମହିଳାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକତା ସହିତ ଜଡିତ। ଏହି କାରଣରୁ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଶାଢ଼ି ପିନ୍ଧାଯାଏ, କ୍ଷେତରୁ ଅଫିସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ।