ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୭ା୬: ଇସ୍ରାଏଲ ଏବଂ ଇରାନ ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ସଂଘର୍ଷ ଏକ ଅସ୍ଥାୟୀ ଯୁଦ୍ଧବିରତି ସହିତ ଶେଷ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଇରାନର ଫୋର୍ଡୋ ପରମାଣୁ ସମୃଦ୍ଧିକରଣ କେନ୍ଦ୍ରରୁ ଗାଏବ ହୋଇଥିବା ୪୦୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ସମୃଦ୍ଧ ୟୁରାନିୟମକୁ ନେଇ ନୂଆ ବିବାଦ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଇସ୍ରାଏଲ ଏହି ୟୁରାନିୟମର ଅବସ୍ଥାନ ଜାଣିଥିବା ଦାବି କରିଛି ଏବଂ ଇରାନକୁ ଏହା ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ଦାବି କରୁଛି, ଯାହା ନୂଆ ଆଞ୍ଚଳିକ ଉତ୍ତେଜନାର କାରଣ ହୋଇପାରେ।
ଇରାନର ଫୋର୍ଡୋ ୟୁରାନିୟମ ସମୃଦ୍ଧିକରଣ କେନ୍ଦ୍ର, ଯାହା କୋମ୍ ସହର ନିକଟରେ ଏକ ପର୍ବତ ମଧ୍ୟରେ ନିର୍ମିତ, ଏହାର ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁରକ୍ଷିତ ଅବସ୍ଥାନ ଏବଂ ୬୦% ଶୁଦ୍ଧତା ସହିତ ୟୁରାନିୟମ ସମୃଦ୍ଧିକରଣ କ୍ଷମତା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରହିଛି। ୨୦୨୩ରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପରମାଣୁ ଶକ୍ତି ସଂସ୍ଥା (IAEA) ଏହି କେନ୍ଦ୍ରରେ ୮୩.୭% ଶୁଦ୍ଧତା ସହିତ ୟୁରାନିୟମ ମିଳିଥିବା ରିପୋର୍ଟ କରିଥିଲା, ଯାହା ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ୯୦% ଶୁଦ୍ଧତାରୁ ଅଳ୍ପ କମ୍। ଏହି ୪୦୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ୟୁରାନିୟମ, ଯାହା ୬୦% ଶୁଦ୍ଧତା ସହିତ ଥିଲା, ଆମେରିକାର ବି-୨ ଷ୍ଟେଲ୍ଥ ବୋମା ବର୍ଷଣକାରୀ ବିମାନ ଦ୍ୱାରା ଜୁନ ୨୨, ୨୦୨୫ରେ ଫୋର୍ଡୋ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଆକ୍ରମଣ ପୂର୍ବରୁ ଅଜଣା ସ୍ଥାନକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯାଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି।
ଦୁଇଜଣ ଇସ୍ରାଏଲୀ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ମତରେ, ଇରାନ ଏହି ୟୁରାନିୟମକୁ ଆମେରିକାର ଆକ୍ରମଣ ପୂର୍ବରୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିଥିଲା, ଯାହା ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ନିର୍ମାଣରେ ବ୍ୟବହାର ହୋଇପାରିବ। ଇସ୍ରାଏଲର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବେଞ୍ଜାମିନ ନେତାନ୍ୟାହୁ ଏକ ଭିଡିଓ ବୟାନରେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଏହି ୟୁରାନିୟମର ଅବସ୍ଥାନ ସମ୍ପର୍କରେ “ଆକର୍ଷଣୀୟ ଗୋଇନ୍ଦା ସୂଚନା” ଅଛି, କିନ୍ତୁ ସେ ଏହାକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିନାହାନ୍ତି। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଇସ୍ରାଏଲ ଏହି ୟୁରାନିୟମ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ଦାବି କରୁଛି, ଯାହା ନୂଆ କୂଟନୈତିକ ଏବଂ ସାମରିକ ଉତ୍ତେଜନାର କାରଣ ହୋଇପାରେ।
ଜୁନ ୨୨, ୨୦୨୫ରେ ଆମେରିକା ଫୋର୍ଡୋ, ନାତାଞ୍ଜ ଏବଂ ଇସଫାହାନରେ ଥିବା ଇରାନର ତିନୋଟି ପରମାଣୁ କେନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା। ଆମେରିକାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ ଦାବି କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ଫୋର୍ଡୋ “ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଧ୍ୱଂସ” ହୋଇଛି। ଆମେରିକା ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ୩୦,୦୦୦ ପାଉଣ୍ଡ ଓଜନର GBU-57 ମାସିଭ୍ ଅର୍ଡନାନ୍ସ ପେନେଟ୍ରେଟର (MOP) ବଙ୍କର ବଷ୍ଟର ବୋମା ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା, ଯାହା ବି-୨ ଷ୍ଟେଲ୍ଥ ବୋମାରୁଦ୍ଧ ବିମାନ ଦ୍ୱାରା ପକାଯାଇଥିଲା।
ତେବେ, IAEA ମୁଖ୍ୟ ରାଫାଏଲ ଗ୍ରୋସି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଫୋର୍ଡୋର ଭୂମିଗତ ଅଂଶରେ “ବହୁତ ଗୁରୁତର କ୍ଷତି” ହୋଇଥିବା ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ସଠିକ କ୍ଷତିର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ପାଇଁ ସମୟ ଲାଗିବ। ସେ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଇରାନର ସମୃଦ୍ଧ ୟୁରାନିୟମ ଭଣ୍ଡାରର ହିସାବ ରଖିବା ଆବଶ୍ୟକ ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ ଶେଷ କରିବା ଏବଂ ଶାନ୍ତି ଆଣିବା।
ଇରାନ ଦାବି କରିଛି ଯେ ଆମେରିକାର ଆକ୍ରମଣ ପୂର୍ବରୁ ସେମାନେ ଫୋର୍ଡୋରୁ ଏହି ୟୁରାନିୟମ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ସ୍ଥାନକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିଥିଲେ। ଇରାନର ଜାତୀୟ ପରମାଣୁ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା କେନ୍ଦ୍ର କହିଛି ଯେ ଆକ୍ରମଣ ସତ୍ତ୍ୱେ କୌଣସି ବିକିରଣ ଲିକ୍ ହୋଇନାହିଁ। ତେବେ, ଆମେରିକାର ଗୁଇନ୍ଦା ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଇରାନ ଏହି ୟୁরାନିୟମ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିନଥିବା ଏବଂ ଏହା ଫୋର୍ଡୋରେ ସୁରକ୍ଷିତ ଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଉଥିଲା କାରଣ ସେମାନେ ଏହାକୁ ଅଭେଦ୍ୟ ମନେ କରୁଥିଲେ।
ଇସ୍ରାଏଲର ଦାବି ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ୟୁରାନିୟମ ଇରାନର ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ବ୍ୟବହାର ହୋଇପାରେ, ଯାହା ଇସ୍ରାଏଲ ଏବଂ ଆମେରିକା ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ। IAEA ମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରୋସି ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଇରାନ ଏହାର ପରମାଣୁ ସାମଗ୍ରୀ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ସମ୍ପର୍କରେ ସଂସ୍ଥାକୁ ସୂଚନା ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ, ଯାହା ସେ କରିନାହାନ୍ତି।