ଲଣ୍ଡନ,୨୪।୭: ଭାରତ ଏବଂ ବ୍ରିଟେନ ଗୁରୁବାର ଏକ ଐତିହାସିକ ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି (FTA) ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ବାର୍ଷିକ ୩୪ ବିଲିୟନ ଡଲାର ବୃଦ୍ଧି କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ୨୦୨୦ରେ ବ୍ରିଟେନ ଇଉରୋପୀୟ ସଂଘ ଛାଡ଼ିବା ପରେ ଏହା ହେଉଛି ତାଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି।
ଏହି ଚୁକ୍ତି ଭାରତର ବାଣିଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ପୀୟୂଷ ଗୋୟଲ ଏବଂ ବ୍ରିଟେନର ବ୍ୟବସାୟ ଓ ବାଣିଜ୍ୟ ସଚିବ ଜୋନାଥନ ରେନଲ୍ଡସଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଛି। ଏହା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କୀର ଷ୍ଟାର୍ମରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲଣ୍ଡନରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା।
ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର ପରେ ମୋଦିଙ୍କ ସହ ଏକ ମିଳିତ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଷ୍ଟାର୍ମର କହିଛନ୍ତି, “ଏହି FTA ଭାରତ ଓ ବ୍ରିଟେନ ପାଇଁ ବିପୁଳ ଲାଭ ଆଣିବ। ଏହା ମଜୁରୀ ବୃଦ୍ଧି, ଜୀବନଧାରଣର ମାନ ଉନ୍ନତ କରିବ ଏବଂ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଇଁ ଅଧିକ ଆୟ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବ। ଏହା ନିଯୁକ୍ତି ଓ ବ୍ୟବସାୟ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ, କାରଣ ଏହା ଶୁଳ୍କ ହ୍ରାସ କରି ବାଣିଜ୍ୟକୁ ସହଜ, ଶସ୍ତା ଓ ତୁରନ୍ତ କରିବ।”
ଷ୍ଟାର୍ମର ଏକ ଟ୍ୱିଟରେ ଏହାକୁ “ଐତିହାସିକ ଚୁକ୍ତି” ବୋଲି ଅଭିହିତ କରି କହିଛନ୍ତି, “ଭାରତ ସହିତ ଏହି ଚୁକ୍ତି ବ୍ରିଟେନର ନିଯୁକ୍ତି, ନିବେଶ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଆଣିବ। ଏହା ହଜାର ହଜାର ବ୍ରିଟିଶ ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରିବ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟ ପାଇଁ ନୂଆ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବ।”
ଏହି FTA ହେଉଛି ଗତ ୧୦ ବର୍ଷରେ ଭାରତର କୌଣସି ଉନ୍ନତ ଦେଶ ସହିତ ପ୍ରଥମ ବଡ଼ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି। ଏହା ମଧ୍ୟ ୨୦୧୬ରେ ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟ ଇଉରୋପୀୟ ସଂଘ ଛାଡ଼ିବାକୁ ଭୋଟ ଦେବା ଏବଂ ୨୦୨୦ରେ ଔପଚାରିକ ଭାବେ ବାହାରିବା ପରେ ସେମାନଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି।
ଚୁକ୍ତିର ଗୁରୁତ୍ୱ
ଏହି FTA ବିଭିନ୍ନ ପଣ୍ୟ ଓ ସେବା ଉପରେ ଶୁଳ୍କ ହ୍ରାସ ବା ଉଚ୍ଛେଦ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି। ଭାରତ ପାଇଁ, ଏହା ଚର୍ମ, ବସ୍ତ୍ର, ପୋଷାକ ଏବଂ ଜୋତା ପରି ଶ୍ରମପ୍ରଧାନ ରପ୍ତାନି ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ବଜାର ପ୍ରବେଶ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବ। ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟ ପାଇଁ, ଏହା ହ୍ୱିସ୍କି ଏବଂ କାର ପରି ପଣ୍ୟର ଶସ୍ତା ଆମଦାନୀ ଅର୍ଥ।
ଅଧିକାରୀଙ୍କ ମତରେ, ଏହି ଚୁକ୍ତି ଅଧୀନରେ ଭାରତର ୯୯ ପ୍ରତିଶତ ପଣ୍ୟ ବ୍ରିଟେନ ବଜାରରେ ଶୁଳ୍କମୁକ୍ତ ପ୍ରବେଶ ପାଇବ, ଯାହା ଭାରତର ବର୍ତ୍ତମାନର ସମସ୍ତ ରପ୍ତାନିକୁ ଆକର୍ଷିତ କରିବ। ଉଭୟ ଦେଶ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ବାଣିଜ୍ୟ ମୂଲ୍ୟକୁ ୧୨୦ ବିଲିୟନ ଡଲାରକୁ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛନ୍ତି।
ଶୁଳ୍କ ହ୍ରାସ ବ୍ୟତୀତ, ଚୁକ୍ତିରେ ଏକ ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା ଚୁକ୍ତି ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏହା ଭାରତୀୟ କମ୍ପାନୀମାନଙ୍କୁ ବ୍ରିଟେନକୁ କର୍ମଚାରୀ ପଠାଇବାରେ ଦୁଇଥର ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା ଅବଦାନ ଦେବାରୁ ମୁକ୍ତି ଦେବ, ଯାହା ବ୍ୟବସାୟର ଖରଚ ହ୍ରାସ କରିବ।
ବ୍ରିଟେନ ଭାରତର ଷଷ୍ଠ ବୃହତ୍ତମ ନିବେଶକ, ଯାହାର ମୋଟ ନିବେଶ ପ୍ରାୟ ୩୬ ବିଲିୟନ ଡଲାର। ପ୍ରାୟ ୧,୦୦୦ ଭାରତୀୟ କମ୍ପାନୀ ବ୍ରିଟେନରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ୧,୦୦,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେଇଛନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରାୟ ୨ ବିଲିୟନ ଡଲାର ନିବେଶ କରିଛନ୍ତି।
୨୦୨୪-୨୫ରେ ଭାରତର ବ୍ରିଟେନକୁ ରପ୍ତାନୀ ୧୨.୬ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୧୪.୫ ବିଲିୟନ ଡଲାର ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଆମଦାନୀ ୨.୩ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୮.୬ ବିଲିୟନ ଡଲାର ହୋଇଛି। ୨୦୨୩-୨୪ରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ ୨୦.୩୬ ବିଲିୟନ ଡଲାରରୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୨୧.୩୪ ବିଲିୟନ ଡଲାର ହୋଇଛି।
ଏହି ଚୁକ୍ତି ଭାରତ ଓ ବ୍ରିଟେନ ମଧ୍ୟରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ନୂଆ ଉଚ୍ଚତାରେ ପହଞ୍ଚାଇବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।