ପଞ୍ଚାଙ୍ଗ ଅନୁସାରେ, ପ୍ରତିବର୍ଷ ପିତୃପକ୍ଷ (ଶ୍ରଦ୍ଧା ପକ୍ଷ) ଭାଦ୍ରପଦ ମାସର ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ପରଦିନଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ, ଯାହା ଅମାବାସ୍ୟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଏଥର ପିତୃପକ୍ଷ ଏକ ବିଶେଷ ମହାଜାଗତୀୟ ଘଟଣା ସହିତ ଆରମ୍ଭ ହେଉଛି। ପ୍ରକୃତରେ, ବର୍ଷର ଦ୍ୱିତୀୟ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୫ ରେ ହେବାକୁ ଯାଉଛି ଏବଂ ଏହି ଦିନଠାରୁ ପିତୃପକ୍ଷ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହେବ। ଗ୍ରହଣ ଏବଂ ପିତୃପକ୍ଷର ଏହି ସଙ୍ଗମ ଧାର୍ମିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।
ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ କେବେ ହେବ? (ଚନ୍ଦ୍ର ଗ୍ରହଣ ୨୦୨୫ ତାରିଖ)
୨୦୨୫ ବର୍ଷର ଦ୍ୱିତୀୟ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୫, ରବିବାର ଦିନ ହେବ। ଏହି ଗ୍ରହଣ ରାତି ୧୧:୨୨ ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୧୨:୧୦ ରେ ଶେଷ ହେବ। ଏହା ଏକ ପେନାମ୍ବ୍ରଲ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ହେବ, ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପୃଥିବୀର ବାହ୍ୟ ଛାୟା ଚନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ପଡ଼ିବ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଚନ୍ଦ୍ରର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳତା ଟିକେ କମିଯିବ। ପେନମ୍ବ୍ରଲ ଗ୍ରହଣ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାର କୌଣସି ସୂତକ ସମୟ ରହିବ ନାହିଁ।
ଏହା ପିତୃପକ୍ଷକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ କି?
ଯେହେତୁ ଏହା ପେନମ୍ବ୍ରଲ ଚନ୍ଦ୍ରଗ୍ରହଣ ଏବଂ କୌଣସି ସୂତକ ସମୟ ନାହିଁ, ତେଣୁ ପିତୃପକ୍ଷର ନିୟମ ଉପରେ ଏହାର କୌଣସି ବିଶେଷ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ। ତଥାପି, କିଛି ଜ୍ୟୋତିଷ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ବିଶେଷଜ୍ଞ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଯେକୌଣସି ଗ୍ରହଣର ସମୟ ଟିକେ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ, ତେଣୁ ଗ୍ରହଣ ସମୟରେ ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ତର୍ପଣ ଏବଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧ କରିବାରୁ ବଞ୍ଚିବା ଉଚିତ। ଗ୍ରହଣ ସମୟରେ ଖାଦ୍ୟ ରନ୍ଧା ଏବଂ ଖାଇବାକୁ ନିଷେଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଏହି ସମୟରେ ଧାର୍ମିକ ରୀତିନୀତି ଏବଂ ଶୁଭ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ କରାଯାଏ ନାହିଁ। ତଥାପି, ପିତୃପକ୍ଷର ତର୍ପଣ ଏବଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧ କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ଗ୍ରହଣର କୌଣସି ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ।
ପିତୃପକ୍ଷର ଗୁରୁତ୍ୱ
ପିତୃପକ୍ଷ, ଯାହାକୁ ଶ୍ରାଦ୍ଧ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଯାଏ, ତାହା ହେଉଛି ଆମର ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଏବଂ କୃତଜ୍ଞତା ପ୍ରକାଶ କରିବାର ସମୟ। ଏହି 15 ଦିନରେ, ଆମେ ଆମର ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ଆତ୍ମାର ଶାନ୍ତି ଏବଂ ମୁକ୍ତି ପାଇଁ ତର୍ପଣ ଏବଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧ ରୀତି ପାଳନ କରୁ।
ତର୍ପଣ କ’ଣ ଏବଂ ଏହାକୁ କିପରି କରିବେ?
ତର୍ପଣର ଅର୍ଥ ‘ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବା’। ପିତୃପକ୍ଷରେ ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କୁ ଜଳ, ତିଲ ଏବଂ କୁଶ ସହିତ ତର୍ପଣ କରାଯାଏ। ଏହା କରିବା ଦ୍ୱାରା ଆମର ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନେ ଖୁସି ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ଆମକୁ ଆଶୀର୍ବାଦ କରନ୍ତି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ।
ତର୍ପଣର ପଦ୍ଧତି
-ପ୍ରଥମେ ସ୍ନାନ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସଫା ପୋଷାକ ପିନ୍ଧନ୍ତୁ।
-ଏକ ତମ୍ବା ପାତ୍ରରେ ସଫା ପାଣି, କଳା ତିଲ ଏବଂ କିଛି ଚାଉଳ ନିଅନ୍ତୁ।
-ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କୁ ଆହ୍ବାନ କରିବା ସମୟରେ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗକୁ ମୁହଁ କରି ବସି ଯାଆନ୍ତୁ।
-ହାତ ଆଙ୍ଗୁଠିରେ କୁଶ ପିନ୍ଧନ୍ତୁ।
-ଦୁଇ ହାତର ପାପୁଲିରେ ପାଣି, ତିଲ ଏବଂ ଚାଉଳ ନେଇ ତିନିଥର ‘ଓମ ପିତୃଭ୍ୟ: ନମଃ’ ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରନ୍ତୁ।
-ଏବେ ଧୀରେ ଧୀରେ ପାପୁଲିରେ ଥିବା ପାଣିକୁ ଭୂମିରେ ପକାଇ ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କ ଧ୍ୟାନ କରନ୍ତୁ।
-ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ସମୟରେ, ଆପଣଙ୍କ ଗୋତ୍ର ଏବଂ ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ନାମ ନିଅନ୍ତୁ।
ତର୍ପଣ ବ୍ୟତୀତ ପିତୃପକ୍ଷରେ ଶ୍ରାଦ୍ଧ ଏବଂ ପିଣ୍ଡଦାନ ମଧ୍ୟ କରାଯାଏ। ଶ୍ରାଦ୍ଧର ଅର୍ଥ ’ଭକ୍ତି ସହିତ କରାଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ’। ଏଥିରେ, ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ଏବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ଖାଇବାକୁ ଦିଆଯାଏ। ପିଣ୍ଡ ଦାନରେ, ମଇଦା, ଚାଉଳ କିମ୍ବା ଯବ ମଇଦାରେ ତିଆରି ଗୋଲ ଗୋଲ ବଲ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ, ଯାହାକୁ ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟର ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏହା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ପିଣ୍ଡ ଦାନ କରିବା ଦ୍ୱାରା ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନେ ମୋକ୍ଷ ପାଆନ୍ତି।