ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୭।୬: ବିଶ୍ୱରେ ଅନେକ ଧର୍ମର ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି। ମିଳିତ ଜନସଂଖ୍ୟା ୮୦୦ କୋଟିରୁ ଅଧିକ। ୱାଲର୍ଡମିଟର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ୮୦୦ କୋଟି ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବାଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଇସଲାମ ଏବଂ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଧର୍ମରେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କର। ପିଉ ରିସର୍ଚ୍ଚ ରିପୋର୍ଟ (Pew Research Report)ଏକ ସର୍ଭେ ଆଧାରରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ଯେ, ବିଶ୍ୱରେ ୫୫ ବର୍ଷରୁ କମ ବୟସ୍କ ୧୦୦ ଜଣରେ ଜଣେ ସେମାନଙ୍କର ବାଲ୍ୟକାଳ ଧର୍ମ ପରିତ୍ୟାଗ କରିଛନ୍ତି।
ପିଉ ରିସର୍ଚ୍ଚ ସେଣ୍ଟର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଧର୍ମ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଯୋଗୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଧର୍ମ ସର୍ବାଧିକ କ୍ଷତି ସହିଛି। ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଧର୍ମରେ ବଢ଼ିଥିବା ପ୍ରତି ୧୦୦ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୧୭.୧ ଜଣ ଧର୍ମ ପରିତ୍ୟାଗ କରିଛନ୍ତି। କେବଳ ୫.୫ ଜଣ ଲୋକ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଅର୍ଥାତ୍ ମୋଟ ୧୧.୬ ଜଣଙ୍କର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷତି ହୋଇଥିଲା। ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଧର୍ମର ଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ଏହି ହ୍ରାସ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ।
ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ସହିତ ଜଡିତ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ କମ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ନୁହେଁ। ୧୦୦ଜଣ ବୌଦ୍ଧଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨୨.୧ ଜଣ ଧର୍ମ ପରିତ୍ୟାଗ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ସମସ୍ତ ଧର୍ମ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବାଧିକ। ସେହି ସମୟରେ, ୧୨.୩ ଜଣ ଲୋକ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଫଳରେ ୯.୮ର ନିଟ କ୍ଷତି ହୋଇଥିଲା। ଅର୍ଥାତ୍ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମରେ ଧର୍ମାନ୍ତରୀକରଣର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଦେଖାଯାଉଛି – ଧର୍ମ ଛାଡିବା ଏବଂ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉଭୟ। ଧର୍ମଧାରଣ ହାର କେବଳ ୭୮% ହେବା ସହିତ, ଏହି ଧର୍ମ ଏହାର ଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କୁ ବଜାୟ ରଖିବାରେ ପଛରେ ରହିଛି।
ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟ ହେଉଛି ଯେ, ଧାର୍ମିକ ଭାବରେ ଅଣସଂଯୁକ୍ତ ଲୋକମାନେ (Nones) ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଲାଭ ପାଇଛନ୍ତି। ୧୦୦ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨୪.୨ ଜଣ ଧାର୍ମିକ ସମ୍ପର୍କ ତ୍ୟାଗ କରି ଅଣସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ, ଯେତେବେଳେ ମାତ୍ର ୭.୫ ଜଣ ଧର୍ମତ୍ୟାଗ କରି କିଛି ଧର୍ମରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଏହିପରି, ୧୬.୭ ର ନିଟ ଲାଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ଦର୍ଶାଉଛି େ,ଯ ଆଜିର ପିଢ଼ିରେ ବିଶ୍ୱାସଠାରୁ ଦୂରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ସ୍ବାଧୀନତା ଗ୍ରହଣ କରିବାର ଧାରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ମୁସଲମାନ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଧର୍ମାନ୍ତରୀକରଣର ହାର ବହୁତ ସ୍ଥିର ରହିଛି। ଧର୍ମ ଛାଡିବା ଏବଂ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ସମାନ। ତେଣୁ ଏହି ଧର୍ମଗୁଡ଼ିକ ନେଟ ଆଧାରରେ କିଛି ପାଇଲେ ନାହିଁ କିମ୍ବା ହରାଇଲେ ନାହିଁ। ଏହା ହୁଏତ ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟଗୁଡ଼ିକର ସାମାଜିକ-ସାଂସ୍କୃତିକ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଧର୍ମ ପ୍ରତି ପାରିବାରିକ/ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଯୋଗୁ ହୋଇଛି।
ଉଚ୍ଚ HDI ଥିବା ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ଧର୍ମ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସାଧାରଣ। ଜାତିସଂଘ ମାନବ ବିକାଶ ସୂଚକାଙ୍କ (HDI) ଦର୍ଶାଏ ଯେ ୦.୮ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ HDI ସ୍କୋର ଥିବା ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ (ଯେପରିକି ଆମେରିକା, କାନାଡା, ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶ), ୧୮% ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତି ସେମାନଙ୍କର ପିଲାଦିନର ଧର୍ମ ତ୍ୟାଗ କରନ୍ତି। ଏହି ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷାଗତ ସ୍ତର, ଅଧିକ ଆୟ ଏବଂ ସ୍ବାଧୀନତା ସହିତ ଜଡିତ, ଯାହା ଲୋକଙ୍କୁ ଉଦାର ଚିନ୍ତାଧାରା ଗ୍ରହଣ କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ କରିଥାଏ। ୦.୫୫ରୁ କମ HDI ସ୍କୋର ଥିବା ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ (ଯେପରିକି ଆଫ୍ରିକା ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆର କିଛି ଅଂଶ), କେବଳ ୩% ଲୋକ ସେମାନଙ୍କର ପିଲାଦିନର ଧର୍ମ ତ୍ୟାଗ କରନ୍ତି। ଏହା ଧାର୍ମିକ ସାମାଜିକ ଚାପ, ଆଇନଗତ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ କିମ୍ବା ପାରମ୍ପରିକ ଗଠନ ଯୋଗୁ ହୋଇପାରେ।