ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୬।୬: ଭାରତ ସରକାର ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ଯେ ଦେଶର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଜନଗଣନା 2027ରେ କରାଯିବ। ଏଥିପାଇଁ ସ୍ବରାଷ୍ଟ୍ର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ ଏକ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରି କରାଯାଇଛି। ଦେଶର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳରେ, ୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୭ ମଧ୍ୟରାତ୍ରିକୁ ଜନଗଣନା ପାଇଁ ମୂଳ ତାରିଖ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯିବ। ତଥାପି, ଲଦାଖ, ଜମ୍ମୁ ଏବଂ କଶ୍ମୀରର କିଛି ଅଂଶ, ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଭଳି ଥଣ୍ଡା ଏବଂ ତୁଷାରପାତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ ଏହି ତାରିଖ ୧ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୬ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଛି। ଏହି ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ କଷ୍ଟକର ପାଗ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି।
୨୦୧୯ ମସିହାରେ ଜାରି ହୋଇଥିବା ପୁରୁଣା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକୁ ବାତିଲ କରି ଏହି ନୂତନ ବିଜ୍ଞପ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଛି। ସରକାରଙ୍କ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଦେଶର ଜନସଂଖ୍ୟା, ସାମାଜିକ-ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ଏବଂ ଯୋଜନା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିବ, ଯାହା ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶ ସହିତ, ଜନଗଣନା ମଧ୍ୟ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ୧୮୭୨ ମସିହାରେ ଜନଗଣନା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରଠାରୁ ଏହା ୧୬ତମ ଜନଗଣନା। ସ୍ବାଧୀନତା ପରେ ଏହା ୮ତମ ଜନଗଣନା।
୨୦୧୧ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଜନଗଣନା ପରି ୨୦୨୭ ମସିହାରେ ହେବାକୁ ଥିବା ଜନଗଣନା ଦୁଇଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କରାଯିବ। ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ଘର ତାଲିକା କିମ୍ବା ଘର ଗଣନା କୁହାଯାଏ। ଏଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରିବାରର ଘରର ଅବସ୍ଥା, ଏଥିରେ ଉପଲବ୍ଧ ସୁବିଧା ଏବଂ ସମ୍ପତ୍ତି ସମ୍ପର୍କିତ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ। ଏହା ପରେ, ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଜନଗଣନା ହେବ, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ରହୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଜନସଂଖ୍ୟାଗତ (ଯେପରିକି ବୟସ, ଲିଙ୍ଗ), ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ (ଯେପରିକି ଶିକ୍ଷା, ନିଯୁକ୍ତି), ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ପ୍ରାପ୍ତ ହେବ।
ଏହି ଦୁଇ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସରକାରଙ୍କୁ ଦେଶର ଜନସଂଖ୍ୟା ଏବଂ ଜୀବନଧାରଣ ମାନର ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଚିତ୍ର ଦେବ, ଯାହା ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଏବଂ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ସହଜ କରିବ।