ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୮।୧୧: ଆବେଦନକାରୀ RJD ମପି ମନୋଜ ଝା ଭୋଟର ତାଲିକାର ଚାଲିଥିବା ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସଘନ ସଂଶୋଧନ (SIR) ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ବାସ୍ତବରେ ଅନ୍ୟାୟ। ସେ ଯୁକ୍ତି ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଭୋଟରମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଜନ୍ମ ପ୍ରମାଣପତ୍ର କିମ୍ବା ମାତାପିତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ କରୁଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାଗଜପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଯଦି ଜଣେ ଭୋଟରଙ୍କ ପିତା ୨୦୦୩ ନିର୍ବାଚନରେ ଭୋଟ ଦେଇ ନଥାନ୍ତି ଏବଂ ତା ପୂର୍ବରୁ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରନ୍ତି ତେବେ ନାଗରିକତା କିପରି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ସେ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛନ୍ତି।
ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ସୂର୍ଯ୍ୟକାନ୍ତ ଏବଂ ବିଚାରପତି ଜୟମାଲ୍ୟ ବାଗଚୀଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଖଣ୍ଡପୀଠ ସମ୍ମୁଖରେ ଆବେଦନକାରୀ ମନୋଜ ଝାଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ବରିଷ୍ଠ ଓକିଲ କପିଲ ସିବଲ ହାଜର ହୋଇଥିଲେ। ତାଙ୍କ ମାମଲା ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା ସମୟରେ, ସେ ବୁଥ-ସ୍ତରୀୟ ଅଧିକାରୀ (BLO)ଙ୍କ କ୍ଷମତା ପରିସର ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ। ସେ ପଚାରିଥିଲେ, ‘କୌଣସି BLO ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମାନସିକ ଭାବରେ ବିକୃତ କି ନୁହେଁ ତାହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିପାରିବେ କି, ଏବଂ ସେମାନେ କୌଣସୀ ଭୋଟର ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ କି ନାହିଁ ତାହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିପାରିବେ କି?’
ଲାଇଭ ଲ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, କପିଲ ସିବଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ଭୋଟର ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ କି ନାହିଁ ତାହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା BLOର ଅଧିକାର କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ନୁହେଁ, କାରଣ ନିଯୁକ୍ତ BLO କେବଳ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକ। ‘ନାଗରିକତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ପାଇଁ ଜଣେ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ BLO ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିବା ମୌଳିକ ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗତ ଭାବରେ ବିପଜ୍ଜନକ ଏବଂ ଅନ୍ୟାୟ,’ ବୋଲି ସିବଲ କହିଛନ୍ତି।
କପିଲ ସିବଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଥିବା ନିୟମଗୁଡ଼ିକ ବିଦେଶୀ (ନାଗରିକତା) ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ସମାନ, ଯେଉଁଠାରେ ନାଗରିକତା ପ୍ରମାଣ କରିବାର ଭାର ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରେ ଥାଏ। ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ସେ କହିଛନ୍ତି, ‘ଗଣନାକାରୀ ଭୋଟରଙ୍କୁ ପଚାରିବେ, ‘ତୁମର ପିତା କେବେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ କୁହ? ମୋତେ ଏହାର ପ୍ରମାଣ ଦିଅ… ମୁଁ ଏହାର ପ୍ରମାଣ କିପରି ଦେଇପାରିବି?’
ସେ କହିଛନ୍ତି, ‘ଯେତେବେଳେ ମୋ ପିତା ୨୦୦୩ ଭୋଟର ତାଲିକା ଅନୁଯାୟୀ ଭୋଟ ଦେଇ ନଥିଲେ କିମ୍ବା ତା’ପୂର୍ବରୁ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ, ମୁଁ ଏହି ଦାୟିତ୍ୱ କିପରି ପୂରଣ କରିବି?’ ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ସୂର୍ଯ୍ୟକାନ୍ତ କହିଛନ୍ତି, ‘କିନ୍ତୁ ଯଦି ତୁମ ପିତାଙ୍କ ନାମ ତାଲିକାରେ ନାହିଁ ଏବଂ ତୁମେ ଏହା ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିନାହଁ … ତେବେ ତୁମେ ହୁଏତ ଏହାକୁ ହରାଇଥାଇପାର …‘ କୋର୍ଟ ଏବେ ଡିସେମ୍ବର ୨ ରେ ମାମଲାର ଶୁଣାଣି କରିବ।
Dharitri – The Largest & Most Trusted Odia Daily