ପ୍ରଳୟର ନିକଟତର

ବିପଜ୍ଜନକ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ମଣିଷ କେତେ ଶୀଘ୍ର ପୃଥିବୀକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବା ପାଇଁ ଯାଉଛି ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ସତର୍କ କରିଦିଏ ଡୁମ୍ସଡେ କ୍ଲକ୍‌ ବା ପ୍ରଳୟ ଘଡ଼ି। ମଧ୍ୟରାତ୍ର(ବୈଶ୍ୱିକ ମହାବିନାଶ) ଆଉ କେତେ ସମୟ ବାକି ଅଛି ତାହାକୁ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଏହି ଘଡ଼ିରେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି। ୧୯୪୭ରେ ଅର୍ଥାତ୍‌ ଭାରତ ସ୍ବାଧୀନତା ପାଇବା ବର୍ଷ, ଯେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱରେ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବଡ଼ ବିପଦ ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଥିଲା ସେତେବେଳେ ଏହି ଘଡ଼ି ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଥିଲା। ଏହାର ଦୁଇ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଜାପାନର ହିରୋସୀମା ଓ ନାଗାସାକୀ ଉପରେ ପରମାଣୁ ବୋମା ପକାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସୋଭିଏଟ୍‌ ତାହାର ପରମାଣୁ ବୋମା ତିଆରି କରୁଥିଲା। ୧୯୪୯ରେ ସୋଭିଏଟ୍‌ ପରମାଣୁ ବୋମା ତିଆରି କରିବା ପରେ ୧୯୫୨ରେ ଇଂଲଣ୍ଡ ଓ ୧୯୬୦ରେ ଫ୍ରାନ୍ସ ଓ ୧୯୬୪ରେ ଚାଇନା ଏହାର ଅଧିକାରୀ ହୋଇଥିଲେ। ଭାରତ ୧୯୭୪ରେ ଓ ପାକିସ୍ତାନ ୧୯୯୦ ଦଶକରେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେମାନଙ୍କ ଦକ୍ଷତା ପ୍ରତିପାଦନ କରିଥିଲେ। ଇସ୍ରାଏଲ, ଉତ୍ତର କୋରିଆ ପାଖରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଅସ୍ତ୍ର ଅଛି। ୧୯୮୦ ଦଶକରେ ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଆମେରିକାରେ ପଢୁଥିଲି ସେତେବେଳେ ସବୁଠୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ ଥିଲା ରଣନୀତିକ ପ୍ରତିରକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବା ଷ୍ଟାର ଓ୍ବାର। ଏଥିରେ ରୋନାଲ୍ଡ ରେଗାନ ପ୍ରଶାସନ ଏକ ପଦ୍ଧତି ବିକାଶ କରୁଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଆମେରିକାକୁ ଆସୁଥିବା କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେବାର କ୍ଷମତା ରହିଥିଲା। ଏହା କରି ଆମେରିକା ତାହାର ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରୁଥିଲା। ଏହା ସମ୍ଭବତଃ ପ୍ରଳୟ ଘଡ଼ିକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇଛି। ୧୯୯୧ରେ ସୋଭିଏଟ୍‌ ସଂଘର ପତନ ଘଟିବା ପରେ ପ୍ରଳୟ ଘଡ଼ିର କଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରାତ୍ରରୁ ୧୭ ମିନିଟ ପଛକୁ ଆସି ସବୁଠୁ ଦୂରରେ ରହିଥିଲା। ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବିପଦ ଅତ୍ୟଧିକ କମିଯାଇଥିଲା। ୧୯୯୧ ପୂର୍ବରୁ, ଏବକା ତୁଳନାରେ ଆଣବିକ ଅସ୍ତ୍ରକୁ ନେଇ ଅନେକ ରିପୋର୍ଟ, ସମୀକ୍ଷା ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ସହ ବହୁ ନାଗରିକ ସମାଜ ଗୋଷ୍ଠୀ (ପୁଗଓ୍ବାଶ ଭଳି)ଥିଲେ ଏବଂ ଅଧିକ ସକ୍ରିୟତା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଳୟ ଘଡ଼ି ଗଢ଼ିଥିବା ବିନାଶର ଆକଳନ କରୁଥିବା ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୧୮ ବୋଲି ଏହାର ଓ୍ବେବ୍‌ସାଇଟରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ଏବଂ ଏଥିରୁ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରୁ ୩ ଜଣ (ଜଣେ ଦିଲ୍ଲୀ ଆଇଆଇଟି ପ୍ରାଧ୍ୟାପକ) ଅଛନ୍ତି।
ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ପୂର୍ବରୁ, ପ୍ରଳୟ ଘଡ଼ି ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଭଳି ଅନ୍ୟ ବିପଦଗୁଡ଼ିକୁ ସାମିଲ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏବେ ନୂଆ ବିପଦ କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା(ଏଆଇ)କୁ ଯୋଡ଼ିଛି। ମଣିଷ ସମାଜ ନିଜର ବିନାଶ ପାଇଁ ସବୁପ୍ରକାର ନୂତନ ଆବିଷ୍କାରକୁ ଗତିଶୀଳ କରିଛି। ଚଳିତବର୍ଷ ଆରମ୍ଭରୁ, ୨୮ ଜାନୁଆରୀରେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଦର୍ଶାଇଥିଲେ, ୧୯୪୭ରେ ଆମେ ପ୍ରଳୟଠାରୁ ଯେତିକି ଦୂରରେ ଥିଲୁ ତାହା ତୁଳନାରେ ୨୦୨୫ରେ ସବୁଠୁ ନିକଟତର ହୋଇଛୁ। ଅର୍ଥାତ୍‌ ମହାବିନାଶକୁ ଆଉ ୮୯ ସେକେଣ୍ଡ ବାକି ଅଛି। ୨୦୨୪ରେ ବିନାଶର ନିକଟତର ହୋଇଥିଲା ମାନବସମାଜ। ତେବେ ସାଇନ୍ସ ଆଣ୍ଡ୍‌ ସିକ୍ୟୁରିଟି ବୋର୍ଡକୁ ଗଭୀର ଚିନ୍ତାରେ ପକାଇବା ଭଳି ଧାରା ଲାଗିରହିଛି। ବିପଦର ସଙ୍କେତ ସତ୍ତ୍ୱେ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ନେତାମାନେ ଏହି ଧାରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି। ଫଳରେ ଆମେ ପ୍ରଳୟ ଘଡ଼ିର ମଧ୍ୟରାତ୍ରଠାରୁ ୯୦ ସେକେଣ୍ଡ ବଦଳରେ ୮୯ ସେକେଣ୍ଡ ପଛରେ ରହିଛୁ, ଯାହା ପ୍ରଳୟର ସବୁଠୁ ନିକଟତର। ଆଶା କରୁଛୁ ଯେ, ପୃଥିବୀ ଅସ୍ତିତ୍ୱ ପ୍ରତି ଦେଖାଯାଇଥିବା ବିପଦକୁ ନେତାମାନେ ସ୍ବୀକାର କରିବା ସହ ଅଣୁଅସ୍ତ୍ର, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଜୀବ ବିଜ୍ଞାନର ବ୍ୟାପକ ଅପବ୍ୟବହାର ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିଗତ ନୂତନତ୍ୱର ବିପଦକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଦୃଢ଼ ପଦକ୍ଷେପ ନେବେ। ତେବେ ୨୮ ଜାନୁଆରୀ ପରଠାରୁ ଅନେକ କିଛି ଘଟି ସାରିଲାଣି। ରୁଷିଆର ବିମାନ ଘାଟିରେ ୟୁକ୍ରେନ ଡ୍ରୋନ୍‌ ଆକ୍ରମଣ ତା’ ବାୟୁସେନାର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଦେବା ଯୋଗୁ ଯୁଦ୍ଧ ଗମ୍ଭୀର ହୋଇପଡ଼ିଛି। ଗାଜାରେ ଇସ୍ରାଏଲ ଗଣହତ୍ୟା ଜାରି ରହିଛି ଏବଂ ସେଠାକାର ଲୋକମାନେ କ୍ଷୁଧାର ସାମ୍ନା କରୁଛନ୍ତି। ଏହା ସହ ଲେବାନନ୍‌ ଓ ୟେମେନ ସହ ମଧ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧ କରୁଛି। ଏତିକିବେଳେ ଏଭଳି ଜଣେ ନେତା ଆମେରିକାର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଛନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବେ କିଛି ଆକଳନ କରାଯାଇ ନ ପାରେ। ବାଣିଜ୍ୟଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ତାଇଓ୍ବାନ ଘଟଣାକୁ ନେଇ ଚାଇନା ବିରୋଧରେ ଆମେରିକା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବା ଉତ୍ତେଜନା ବଢ଼ିଚାଲିଛି। ଅବଶ୍ୟ କିଛି ସପ୍ତାହ ପୂର୍ବରୁ ଭାରତ ଲଢ଼ିଥିବା ଏକ ଯୁଦ୍ଧ ପରମାଣୁ ସଂଘର୍ଷ ଆଡ଼କୁ ମହଁାଇଥିଲା ବୋଲି ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଲଗାତର ଦାବି କରି ଆସୁଛନ୍ତି। ଏସବୁ ବିପଦ ସହ ଆମକୁ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଏଆଇ ବିପଦକୁ ସାମିଲ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଏଆଇ ବିକାଶ ଅତି ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ହେଉଛି ଏବଂ ଏହା କେଉଁ ଧରଣର ବିପଦ ଆଣିବ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ କେହି ବିଚାର କରୁନାହାନ୍ତି। ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିତ୍‌ମାନେ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଗମ୍ଭୀରତା ପ୍ରକାଶ କରୁ ନ ଥିବାରୁ ଏଆଇ ବିପଦ ସମ୍ପର୍କରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଆମ ପାଇଁ ସହଜ ନୁହେଁ। ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ମିଥ୍ୟା ତଥ୍ୟ ପ୍ରଚାର କରିବାରେ ଏବଂ ସେନାରେ ଡ୍ରୋନ୍‌ର ବ୍ୟବହାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏଆଇର ଭୂମିକା ଆମକୁ ସୂଚେଇ ଦେଇଛି ଯେ, ଭଲ ଅପେକ୍ଷା ଖରାପ ପରିଣାମ ଆସିବାର ଅଧିକ ଆଶଙ୍କା ରହିଛି।
ମନେରଖିବା ଦରକାର, ଆମେ ଆଉ ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ମହାମାରୀ କିମ୍ବା କିଛି ହାତଗଣତି ଅତି ଧନୀ ବିଶେଷ ଏବଂ ଅନେକ କୋଟି ଗରିବଙ୍କ ପୃଥିବୀରେ ଆସିବାକୁ ଥିବା ଅରାଜକତା ଓ ଅଶାନ୍ତି ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିନାହଁୁ। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ପ୍ରଳୟ ଘଡ଼ି ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଚାହେଁ ଏବଂ ଅସ୍ତିତ୍ୱର ବିପଦକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ସକାଶେ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ପ୍ରେରିତ କରେ। କିନ୍ତୁ ମୋ ମତରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଫଳ ହୋଇଛି। ଭାରତ ସମେତ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଖବରଗୁଡ଼ିକୁ ଯଦି ବିଚାରକୁ ନେବା ତେବେ ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ପହଞ୍ଚିବା ଯେ, ଅନ୍ୟ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ମଣିଷସମାଜକୁ ଅଧିକ ସମସ୍ୟାରେ ପକାଉଛି। ସେଥିରୁ କିଛି ବିଷୟକୁ ଅତି ଗମ୍ଭୀର ପ୍ରସଙ୍ଗ ସହ ତୁଳନା କରାଗଲେ ସେସବୁ ଗୁରୁତ୍ୱହୀନ ହୋଇପାରେ। କିନ୍ତୁ ପୃଥିବୀ ବିନାଶ ଆଡ଼କୁ ମୁହଁାଉଥିବାବେଳେ ସେଗୁଡ଼ିକ ଅଧିକାଂଶ ମାନବସମାଜ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି ଆମକୁ ସ୍ବୀକାର କରିବାକୁ ହେବ।