ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୩।୧୦: ବିଦ୍ୟୁତ ଆବଶ୍ୟକତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଭାରତ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀ ଅବବାହିକାରେ ୭୬ ଗିଗାୱାଟରୁ ଅଧିକ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ୬.୪ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା (୭୭ ବିଲିୟନ ଡଲାର)ର ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି। କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟୁତ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ (ସିଇଏ) ସୋମବାର ଏହି ଯୋଜନା ଘୋଷଣା କରିଛି, ଯାହା ୨୦୪୭ ସୁଦ୍ଧା ପୂରଣ ହେବ। ସିଇଏ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ରାଜ୍ୟର ୧୨ଟି ଉପ-ଅବବାହିକାରେ ୨୦୮ଟି ବୃହତ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ୬୪.୯ ଗିଗାୱାଟ ଓ ଅତିରିକ୍ତ ୧୧.୧ ଗିଗାୱାଟ ପମ୍ପଡ-ଷ୍ଟୋରେଜ ପ୍ଲାଣ୍ଟରୁ ମିଳିବ।
ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀ ଚାଇନାର ତିବ୍ବତରୁ ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇ ଭାରତ ଓ ବାଂଲାଦେଶ ଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ। ଏହାର ଭାରତୀୟ ଅଂଶ, ବିଶେଷତଃ ଚାଇନା ସୀମାବର୍ତୀ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ ବିପୁଳ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ଅରୁଣାଚଳ ଏକାକୀ ୫୨.୨ ଗିଗାୱାଟ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରିପାରିବ। ଏହି ଅବବାହିକା ଅରୁଣାଚଳ, ଆସାମ, ସିକ୍କିମ, ମିଜୋରାମ, ମେଘାଳୟ, ମଣିପୁର, ନାଗାଲାଣ୍ଡ ଓ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରୁଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଭାରତର ୮୦%ରୁ ଅଧିକ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।
ଚାଇନା ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ରର ଉପର ଭାଗ ଯାରଲୁଙ୍ଗ ଜାଙ୍ଗବୋରେ ଡ୍ୟାମ ନିର୍ମାଣ କରୁଥିବାରୁ ଭାରତରେ ଶୁଷ୍କ ଋତୁରେ ଜଳପ୍ରବାହ ୮୫% ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କମିପାରେ ବୋଲି ଆଶଙ୍କା ରହିଛି। ଏହା ଜଳ ପରିଚାଳନା ଓ ଅବକାଠାମୋ ଯୋଜନାକୁ ରଣନୈତିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛି। ଯୋଜନାର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ (୨୦୩୫ ସୁଦ୍ଧା) ପାଇଁ ୧.୯୧ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଓ ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପାଇଁ ୪.୫୨ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ। ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପରେ NHPC, NEEPCO ଓ SJVN ଭଳି ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି। ଭାରତ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ୫୦୦ ଗିଗାୱାଟ ଅଣ-ଜୀବାଶ୍ମ ବିଦ୍ୟୁତ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ୨୦୭୦ ସୁଦ୍ଧା ନେଟ ଜିରୋ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।