ସୌରଜିତ ପ୍ରଧାନୀ
ରୁଷି ସୁନକ ବ୍ରିଟେନର ସର୍ବୋଚ୍ଚ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ପଦବୀକୁ ଉନ୍ନୀତ ହୋଇଛନ୍ତି। ରାଜକୋଷର କୁଳାଧିପତି ଭାବେ ସେ କୋଭିଡ୍ ମହାମାରୀ ସମୟରେ ଆର୍ଥିକ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ଅଗ୍ରଣୀ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ମର୍ଯ୍ୟାଦାଜନକ ଷ୍ଟାନ୍ଫୋର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ଏମ୍ବିଏ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିବା ପରେ ଅର୍ଥନୀତି ବିଷୟରେ ତାଙ୍କର ଜ୍ଞାନର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ମୂଳଦୁଆ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଢଙ୍ଗରେ ପଡ଼ିଥିଲା। ଗୋଲ୍ଡମ୍ୟାନ୍ ସାକ୍ସରେ ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଆର୍ଥିକ ଓ ପୁଞ୍ଜି ବଜାରକୁ ନେଇ ବୁଝାମଣା ବହୁତ ଭଲ କରିଥାଏ। ୨୦୧୫ରେ ସୁନକ ସାଂସଦ ହୋଇଥିଲେ, ସାତ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଶୀର୍ଷରେ ପହଞ୍ଚିବା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଅସାଧାରଣ ଯାତ୍ରା। ଆଜି ବ୍ରିଟେନ୍ ‘ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱ ସମସ୍ୟା’ ଦେଇ ଗତି କରୁଛି। ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ହାର ୧୦.୧%; ପାଉଣ୍ଡ ମୁକ୍ତ ପତନରେ ଅଛି ଏବଂ ପିଏମ୍ଆଇ ୪୨%। ମୁଡିଜ୍ ବ୍ରିଟେନର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ‘ସ୍ଥିର’ରୁ ‘ନକାରାତ୍ମକ’ ସ୍ତରକୁ ଖସାଇ ଦେଇଛି। ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ସରକାରୀ ବଣ୍ଡ୍ର ଲାଭ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ମୋଟାମୋଟି ଭାବେ କହିବାକୁ ଗଲେ ବ୍ରିଟେନ୍ ଏହି ସମୟରେ ଏକ ’ବର୍ଣ୍ଣିଂ ଡେକ୍’। ସୁନକଙ୍କୁ ପ୍ରଥମେ ବଜାରକୁ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେବାକୁ ହେବ ଯେ, ପପୁଲିଜମର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ନେଇ ବିତ୍ତୀୟ ନିଅଣ୍ଟ ବଢ଼ିବ ନାହିଁ।
ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାରର ବଣ୍ଡ୍ ଓ ବ୍ରିଟିଶ୍ ପାଉଣ୍ଡ୍ ନିରଙ୍କୁଶ ଭାବେ ଚାଲିଯିବା ପରେ ସୁନକ୍ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିଥିଲେ। ଲିଜ୍ ଟ୍ରସଙ୍କ ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ‘ମିନି ବଜେଟ’ ବ୍ରିଟିଶ୍ ବଜାରକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଥିଲା। ଏହା ଅବାସ୍ତବ ଥିଲା, ଯାହା ବ୍ରିଟେନକୁ ଆର୍ଥିକ ବିଶ୍ୱସନୀୟତାର ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ କରାଇଥିଲା। ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ଆର୍ଥିକ ସମସ୍ୟା ଉଚ୍ଚ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟାହତ ହେଉଛି। କୋଭିଡ୍ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଚାହିଦାରେ ବୃଦ୍ଧି, ୟୁକ୍ରେନ-ରୁଷ ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁ ଶକ୍ତି ସଙ୍କଟ ଏବଂ ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରର ବିପୁଳ ଖର୍ଚ୍ଚ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଛି। କୋଭିଡ୍ ମହାମାରୀ ସମୟରେ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ନଗଦ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟ ହେବା ଫଳରେ ବିଗତ ୪୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ସର୍ବାଧିକ ସ୍ତରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ବିତ୍ତୀୟ ସଂଯମ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଥିବା ପ୍ରଶାସନ ସରକାରଙ୍କୁ କମ୍ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଋଣ ନେବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିପାରେ। ସୁନକଙ୍କୁ ଏକ କଠୋର ସରକାରର ଚାମ୍ପିୟନ ଭାବେ ଦେଖାଯାଏ। ତାଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ସାର୍ବଜନୀନ ଖର୍ଚ୍ଚ ଜିଡିପିର ୪୦%ରୁ କମ୍ ହେବା ଉଚିତ। ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବା ପରଠାରୁ ପାଉଣ୍ଡ ସୁସ୍ଥ ହେଉଛି ଏବଂ ବେଷ୍ଟମିନିଷ୍ଟର କଞ୍ଜରଭେଟିଭ୍ ରାଜନେତାମାନେ ୨୦୨୫ ପାଇଁ ଦଳକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଇଁ ସୁନକଙ୍କ ଉପରେ ଭରସା କରିଛନ୍ତି।
ୟୁରୋପୀୟ ସଂଘରୁ ବ୍ରିଟେନ୍ ବାହାରିବା ପାଇଁ ଦୃଢ଼ସ୍ବର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିବା ବୋରିସ୍ ଜନ୍ସନ୍ଙ୍କ ଭଳି ସୁନକ୍ ମଧ୍ୟ ବ୍ରେକ୍ସିଟ ସପକ୍ଷବାଦୀ ଥିଲେ। ସେ ଦେଖିଥିଲେ ଯେ ‘ରିମେନର’ ଡେଭିଡ୍ କାମେରୁନଙ୍କଠାରୁ ‘ଲିଭର୍’ ଜନସନଙ୍କ ପାଖକୁ କ୍ଷମତା ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଛି। ଟ୍ରସଙ୍କ ‘ମିନି ବଜେଟ’ ସେହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ବୈଧତା ଦେବା ଦିଗରେ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ଏକ ପଦକ୍ଷେପ ଥିଲା। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ବିଶ୍ୱ ବଜାର ଓ ଅର୍ଥନୀତି ସକାରାତ୍ମକ ଭାବେ ସ୍ବାଗତ କରିଛନ୍ତି। ସୁନକ ନୂଆ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ଖବରକୁ ନେଇ ଶେୟାର ବଜାର ଓ ପାଉଣ୍ଡରେ କିଛିଟା ସୁଧାର ଆସିଛି। ୧୦ ଡାଉନିଂ ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍ ତାଙ୍କର ପଦୋନ୍ନତି ଆର୍ଥିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି। ବ୍ରେକ୍ସିଟ ପରେ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ସହ ନୂଆ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବା ସୁନକଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଥିଲା। ୟୁରୋପୀୟ ସଂଘ ସହ ଚୁକ୍ତି କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ଆଲୋଚନାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରାଯାଇଛି। ଆମେରିକା, ଚାଇନା, ଭାରତ ଆଦି ଦେଶ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଚୁକ୍ତି ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ହେବାର ଅଛି।
ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତୃତୀୟ ବୃହତ୍ ଅର୍ଥନୀତି ହୋଇଥିବାରୁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକର ସାମଗ୍ରିକ ସଫଳତା ପାଇଁ ବ୍ରିଟେନର ଆର୍ଥିକ ସଫଳତା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇପଡ଼ିବ। ତାହା ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ସୁନକଙ୍କୁ ଏକା ସମୟରେ ଉଭୟ ସାହସୀ ହେବା ସହ ବାସ୍ତବବାଦୀ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। ଲିଜ୍ ଟ୍ରସ୍ ଏକ ‘ଆଇଡୋଲୋଜିକାଲ ଫ୍ରଣ୍ଟ’ ନେଇ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିଥିଲେ। ନିଜ ଦଳ ଦ୍ୱାରା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ଯଥାର୍ଥ ପ୍ରମାଣିତ କରିବା ପାଇଁ ସେ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ। ସୁନକ ନିଶ୍ଚୟ ଏପରି ଭୁଲ୍ କରିବେ ନାହିଁ। ୧୯୯୧ରେ ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ସରକାର ସହିତ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଉପମା ଦିଆଯାଇପାରେ। କଗ୍ରେସରେ ସବୁବେଳେ ସମାଜବାଦୀମାନଙ୍କର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଥିଲା। ସେମାନଙ୍କର ‘କେନ୍ଦ୍ରର ବାମ’ ବିଚାରଧାରା ଥିଲା। କିନ୍ତୁ ନରସିଂହ ରାଓଙ୍କ ଦୁଃସାହସ ଓ ରାଜନୈତିକ ବିଚକ୍ଷଣତା ହିଁ ଦେଶର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲା। ରାଓ ନିଜ ଦଳର ସଦସ୍ୟଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଯାଇ ‘ବାଲାନ୍ସ ଅଫ୍ ପେମେଣ୍ଟ୍’ ସଙ୍କଟ ସମୟରେ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଖୋଲିବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ସାହସୀ ଥିଲେ।
ବ୍ରିଟେନ ହେଉଛି ପାଶ୍ଚାତ୍ୟର ଆଧାର। ବ୍ରିଟେନରେ ଏକ ସ୍ଥିର ସରକାର ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ୦ସ୍ବାଗତଯୋଗ୍ୟ ଖବର। ଭାରତ ବ୍ରିଟେନର ମିତ୍ର। ଉଭୟ ଦେଶ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଆଦର୍ଶର ଆଧାରରେ ଗଢ଼ି ଉଠିଛନ୍ତି। ଉଭୟ ଦେଶ ‘ସଫ୍ଟ ପାଓ୍ବାର’ ପାଇଁ ବେଶ୍ ପରିଚିତ। ଦୀପାବଳି ସୁଦ୍ଧା ଭାରତ ଓ ବ୍ରିଟେନ ମଧ୍ୟରେ ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ ରାଜିନାମା ହେବାର ଥିଲା। ତେଣୁ ସୁନକ ଓ ମୋଦିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଚୁକ୍ତି ସ୍ବାକ୍ଷର କରିବା ଓ ବନ୍ଦ କରିବା। ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରସଙ୍ଗ ହେଉଛି ବ୍ରିଟେନର ଇମିଗ୍ରେଶନ ନୀତି। ଟ୍ରସଙ୍କ ଗୃହ ସଚିବ ଦେଇଥିବା ଏକ ଇମିଗ୍ରେଶନ ବିରୋଧୀ ବୟାନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବାଟବଣା କରିଦେଇଛି। ଭାରତୀୟ ବଂଶୋଦ୍ଭବ ବ୍ରିଟେନର ଜଣେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପୂର୍ବରୁ ବ୍ରିଟେନରେ ରହୁଥିବା ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ କଡ଼ା ସଙ୍କେତ ଦେଇସାରିଛନ୍ତି। ଜାତିସଂଘ ସୁରକ୍ଷା ପରିଷଦରେ ସ୍ଥାୟୀ ସଦସ୍ୟତା ପାଇଁ ଭାରତ ବ୍ରିଟେନର ସମର୍ଥନ ଖୋଜୁଛି।
ସୁନକ ଦୃଢ଼ ଆର୍ଥିକ ପରିଚାଳକ ଭାବେ ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିପାରନ୍ତି। ମହାମାରୀ ସମୟରେ ସେ ସରକାରଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ। ଆର୍ଥିକ ପରିଚାଳନା ତାଙ୍କର କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ କାମ ନୁହେଁ। ତାଙ୍କଠାରୁ ଆଶା କରାଯାଉଥିବା ନୀତିକୁ ନେଇ ନିଶ୍ଚିତତା ରହିଛି।
ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରପୁର, ଭୁବନେଶ୍ୱର
ମୋ: ୯୯୬୭୧୦୨୨୬୪