ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୯।୫: ଭାରତର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଗବେଷଣା ଓ ବିକାଶ ସଂସ୍ଥା (DRDO) ପୁଣି ଥରେ ନିଜର କ୍ଷମତା ପ୍ରମାଣ କରିଛି। ପାକିସ୍ତାନ ପକ୍ଷରୁ ହୋଇଥିବା ଏକ ଆକ୍ରମଣକାରୀ ଉଦ୍ୟମକୁ ଭାରତର ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସିଷ୍ଟମ ଆକାଶରେ ହିଁ ଧ୍ୱଂସ କରି ଦେଇଛି। ଏହି ଘଟଣା ଭାରତର ଜାତୀୟ ନିରାପତ୍ତା ଓ ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଛି।
ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ପାକିସ୍ତାନ ପକ୍ଷରୁ ସୀମା ନିକଟରେ ଏକ ମିସାଇଲ ଆକ୍ରମଣର ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ DRDO ଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଏନଟି-ମିସାଇଲ ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ ଏହି ଆକ୍ରମଣକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ବିଫଳ କରି ଦେଇଛି। ଏହି ସିଷ୍ଟମ ଶତ୍ରୁର ମିସାଇଲକୁ ଆକାଶରେ ହିଁ ଚିହ୍ନଟ କରି ତାକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଦେଇଥିଲା, ଯାହା ଫଳରେ ଭାରତୀୟ ସୀମା ନିରାପଦ ରହିଛି।
DRDOର ଏହି ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସିଷ୍ଟମରେ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ରାଡାର ଏବଂ ସେନସର ସହିତ ଉଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ସମ୍ପନ୍ନ ଇନଟରସେପ୍ଟର ମିସାଇଲ ରହିଛି। ଏହା କୌଣସି ବାଲିଷ୍ଟିକ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ମିସାଇଲକୁ ଅତି ସଠିକ ଭାବେ ଟ୍ରାକ କରି ତାକୁ ନଷ୍ଟ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ। ଏହି ଘଟଣାରେ ସିଷ୍ଟମର ଦକ୍ଷତା ଓ ନିର୍ଭୁଲତା ପୁଣି ଥରେ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି।
ଏହି ସଫଳତା ପରେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ରାଜନାଥ ସିଂହ DRDO ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି, “ଆମର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦେଶର ନିରାପତ୍ତା ପାଇଁ ଏକ ଅଜଣା ସୁରକ୍ଷା କବଚ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। DRDOର ଏହି ସଫଳତା ଆମ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ଓ ନିଷ୍ଠାର ପ୍ରମାଣ।”
ଏହି ଘଟଣା ଭାରତର ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷମତାକୁ ଆହୁରି ଦୃଢ଼ କରିଛି ଏବଂ ଶତ୍ରୁ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ସଂକେତ ଦେଇଛି ଯେ ଭାରତ ଯେକୌଣସି ଆକ୍ରମଣର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରସ୍ତୁତ। DRDOର ଏହି ସଫଳତା ଦେଶବାସୀଙ୍କ ମନରେ ଗର୍ବ ଓ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ଭରି ଦେଇଛି।
ନିମ୍ନରେ DRDO ଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ କେତେକ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସିଷ୍ଟମର ତାଲିକା ଦିଆଯାଇଛି:
ବାଲିଷ୍ଟିକ ମିସାଇଲ ଡିଫେନ୍ସ (BMD) ସିଷ୍ଟମ:
ଏହା ଶତ୍ରୁ ଦେଶର ବାଲିଷ୍ଟିକ ମିସାଇଲକୁ ଆକାଶରେ ଧ୍ୱଂସ କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ କରାଯାଇଛି।
ଏହାର ଦୁଇଟି ପ୍ରମୁଖ ଉପାଦାନ:
ପୃଥ୍ୱୀ ଏୟାର ଡିଫେନ୍ସ (PAD):
ଏକ୍ସୋ-ଆଟମୋସଫେରିକ (ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ବାହାରେ) ମିସାଇଲ ଧ୍ୱଂସ ପାଇଁ।
ଆଡଭାନ୍ସଡ ଏୟାର ଡିଫେନ୍ସ (AAD): ଏଣ୍ଡୋ-ଆଟମୋସଫେରିକ (ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ଭିତରେ) ମିସାଇଲ ଧ୍ୱଂସ ପାଇଁ।
ଏହି ସିଷ୍ଟମ ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ମୁମ୍ବାଇ ପରି ମହାନଗରମାନଙ୍କୁ ମିସାଇଲ ଆକ୍ରମଣରୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ସ୍ଥାପିତ।
ଅକାଶ ଏୟାର ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ:
ଏହା ଏକ ସ୍ୱଦେଶୀ ସର୍ଫେସ-ଟୁ-ଏୟାର ମିସାଇଲ (SAM) ସିଷ୍ଟମ।
ଶତ୍ରୁର ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ, ଡ୍ରୋନ, ଏବଂ କ୍ରୁଜ ମିସାଇଲକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବା ପାଇଁ ବିକଶିତ।
ଏହାର ରେଞ୍ଜ ପ୍ରାୟ 25 କିଲୋମିଟର ଏବଂ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ରାଡାର ସହିତ ସଜ୍ଜିତ।
ପୃଥ୍ୱୀ ମିସାଇଲ ସିରିଜ:
ଏହା ଏକ ସ୍ୱଳ୍ପ-ଦୂରଗାମୀ ବାଲିଷ୍ଟିକ ମିସାଇଲ, ଯାହା ସ୍ଥଳଭାଗରୁ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।
ରେଞ୍ଜ: 150ରୁ 350 କିଲୋମିଟର।
ଏହା ପାରମ୍ପରିକ ଓ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ଯୁଦ୍ଧାସ୍ତ୍ର ବହନ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ।
ଅଗ୍ନି ମିସାଇଲ ସିରିଜ:
ଏହା ଦୀର୍ଘ-ଦୂରଗାମୀ ବାଲିଷ୍ଟିକ ମିସାଇଲ ଶ୍ରେଣୀ।
ଅଗ୍ନି-I (700-1200 କିମି), ଅଗ୍ନି-II (2000-3000 କିମି), ଅଗ୍ନି-III (3000-5000 କିମି), ଅଗ୍ନି-IV (4000 କିମି), ଅଗ୍ନି-V (5000-8000 କିମି)।
ଅଗ୍ନି-V ଏକ ଆନ୍ତଃମହାଦେଶୀୟ ବାଲିଷ୍ଟିକ ମିସାଇଲ (ICBM), ଯାହା ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ଅସ୍ତ୍ର ବହନ କରିପାରେ।
ବ୍ରହ୍ମୋସ ମିସାଇଲ:
DRDO ଓ ରୁଷର NPOM ସହଯୋଗରେ ବିକଶିତ ଏକ ସୁପରସୋନିକ କ୍ରୁଜ ମିସାଇଲ।
ରେଞ୍ଜ: 300-500 କିମି (ଏବେ ଅଧିକ ରେଞ୍ଜ ପାଇଁ ଉନ୍ନତ କରାଯାଉଛି)।
ସ୍ଥଳ, ଜଳ, ଓ ଆକାଶରୁ ଉତକ୍ଷେପଣ କରାଯାଇପାରେ।
ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିର୍ଭୁଲ ଏବଂ ଶତ୍ରୁର ଜାହାଜ, ସ୍ଥଳ ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଧ୍ୱଂସ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ।
ନାଗ ମିସାଇଲ:
ଏକ ଏନଟି-ଟ୍ୟାଙ୍କ ଗାଇଡେଡ ମିସାଇଲ।
ରେଞ୍ଜ: 4-7 କିମି।
ଶତ୍ରୁର ଟ୍ୟାଙ୍କ ଓ ଭାରୀ ସାମରିକ ଯାନକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ।
ଆସ୍ତ୍ର ମିସାଇଲ:
ଏକ ଏୟାର-ଟୁ-ଏୟାର ମିସାଇଲ, ଯାହା ଶତ୍ରୁର ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ ଓ ଡ୍ରୋନକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବା ପାଇଁ ବିକଶିତ।
ରେଞ୍ଜ: 60-100 କିମି।
ଏହା ଭାରତୀୟ ବାୟୁସେନାର ସୁଖୋଇ ଓ ତେଜସ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନରେ ସଂଯୋଜନ କରାଯାଇଛି।
ପ୍ରହାର ମିସାଇଲ:
ଏକ ସ୍ୱଳ୍ପ-ଦୂରଗାମୀ, ନିର୍ଭୁଲ ଆକ୍ରମଣକାରୀ ମିସାଇଲ।
ରେଞ୍ଜ: 150 କିମି।
ସ୍ଥଳଭାଗରେ ଶତ୍ରୁର ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳକୁ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ।
ନିର୍ଭୟ ମିସାଇଲ:
ଏକ ସବସୋନିକ କ୍ରୁଜ ମିସାଇଲ।
ରେଞ୍ଜ: 1000 କିମି।
ଏହା ସ୍ଥଳ, ଜଳ, ଓ ଆକାଶରୁ ଉତକ୍ଷେପଣ କରାଯାଇପାରେ ଏବଂ ନିର୍ଭୁଲ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ।
ରୁଦ୍ରମ ଏନଟି-ରାଡାର ମିସାଇଲ:
ଶତ୍ରୁର ରାଡାର ଓ ଯୋଗାଯୋଗ ସିଷ୍ଟମକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବା ପାଇଁ ବିକଶିତ।
ରେଞ୍ଜ: 100-200 କିମି।
ଏୟାର-ଟୁ-ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ମିସାଇଲ ଭାବେ ବାୟୁସେନାରେ ବ୍ୟବହୃତ।
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସିଷ୍ଟମ:
ତେଜସ ଲାଇଟ କମ୍ବାଟ ଏୟାରକ୍ରାଫ୍ଟ: ଏକ ସ୍ୱଦେଶୀ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ।
ଅର୍ଜୁନ ମେନ ବ୍ୟାଟଲ ଟ୍ୟାଙ୍କ: ସ୍ୱଦେଶୀ ଟ୍ୟାଙ୍କ, ଯାହା ଭାରତୀୟ ସେନାରେ ବ୍ୟବହୃତ।
ଧ୍ରୁବ ହେଲିକପ୍ଟର: ଏକ ସ୍ୱଦେଶୀ ମଲ୍ଟି-ରୋଲ ହେଲିକପ୍ଟର।
ଏଡଭାନ୍ସଡ ଟୋଡ ଆର୍ଟିଲାରୀ ଗନ ସିଷ୍ଟମ (ATAGS): ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ହାଉଇଜର ବନ୍ଧୁକ।