ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ହେଉଛି ଶ୍ରମଜୀବୀ ଲୋକଙ୍କ ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ଅଧିକାରକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବା ପାଇଁ, ସେମାନଙ୍କ ଅବଦାନ ଏବଂ କଠିନ ପରିଶ୍ରମକୁ ସ୍ବୀକୃତି ଦେବା ପାଇଁ ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଦିନ। ଏହି ଦିନଟି ସେହି ସମସ୍ତ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଯେଉଁମାନେ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନକୁ ସହଜ କରନ୍ତି। ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ବିଷୟରେ ସଚେତନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ।
ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକର ସରକାର ଏବଂ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ମନେ ପକାଇ ଦିଏ ଯେ ସମାଜର ବିକାଶ କେବଳ ସେତେବେଳେ ସମ୍ଭବ ଯେତେବେଳେ ଶ୍ରମିକମାନେ ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ସମ୍ମାନପ୍ରାପ୍ତ ହେବେ। ଶ୍ରମିକ ଦିବସ କେବେ ପାଳନ କରାଯାଏ ତାହା ଆଜିର ଏହି ଆଲେଖ୍ୟରୁ ଜାଣନ୍ତୁ…
ପ୍ରଥମେ କେଉଁଠାରୁ ଏବଂ କିଏ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ପାଳନ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଦିବସର ଗୁରୁତ୍ୱ କ’ଣ ଏବଂ ଚଳିତବର୍ଷର ବିଷୟବସ୍ତୁ କ’ଣ ରହିଛି…
ଶ୍ରମିକ ଦିବସ କେବେ ପାଳନ କରାଯାଏ?:
ପ୍ରତିବର୍ଷ ମେ’ ୧ରେ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ଦିବସଟି ଶ୍ରମିକ ଏବଂ କଠିନ ପରିଶ୍ରମୀ ଲୋକଙ୍କ ଅଧିକାର ଏବଂ ଅବଦାନକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବା ପାଇଁ ପାଳନ କରାଯାଏ।
ଶ୍ରମିକ ଦିବସର ଇତିହାସ:
୧୮୮୬ରେ ଆମେରିକୀୟ ସହର ଚିକାଗୋରେ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ କରିବାର ଦାବି ଉଠିବା ପରେ ଶ୍ରମିକ ଦିବସର ମୂଳଦୁଆ ପଡ଼ିଥିଲା। ସେହି ବର୍ଷ ଶ୍ରମିକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ମାନ ଏବଂ ଅଧିକାର ପାଇଁ ରାସ୍ତାକୁ ଓହ୍ଲାଇଥିଲେ। ତଥାପ ୧୮୮୯ରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ପାଳନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା।
ଆମେ କାହିଁକି ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ପାଳନ କରୁ?:
୧୮୮୬ ପୂର୍ବରୁ ଆମେରିକାର ଶ୍ରମିକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଧର୍ମଘଟ କରୁଥିଲେ। ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଶ୍ରମିକଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଘଣ୍ଟାକୁ ନେଇ ହୋଇଥିଲା। ସେ ସମୟରେ ଶ୍ରମିକମାନେ ୧୫-୧୫ ଘଣ୍ଟା କାମ କରୁଥିଲେ। ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ପୋଲିସ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ଉପରେ ଗୁଳି ଚଳାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ଶ୍ରମିକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ ଏବଂ ଅନେକ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ।
ଶ୍ରମିକଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ସମୟ ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ଦାବି:
ଘଟଣାର ତିନି ବର୍ଷ ପରେ ୧୮୮୯ରେ ଏକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମାଜବାଦୀ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପାଇଁ ଦୈନିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଘଣ୍ଟା ୮ ଘଣ୍ଟା ସ୍ଥିର କରାଯାଇଥିଲା। ମେ’ ୧କୁ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା। ପରେ ଆମେରିକୀୟ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପରି ଅନ୍ୟ ଦେଶର ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ୮ ଘଣ୍ଟା କାମର ନିୟମ ଲାଗୁ କରାଯାଇଥିଲା।
ଭାରତରେ ଶ୍ରମିକ ଦିବସର ଉତ୍ପତ୍ତି:
ଭାରତରେ ପ୍ରଥମେ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ୧୯୨୩ରେ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଦିବସ ଚେନ୍ନାଇରେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ନେତା ସିଙ୍ଗାରାଭେଲୁ ଚେଟ୍ଟିଆରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା। ସେ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଅଧିକାର ଦାବି କରି ମାଡ୍ରାସ ହାଇକୋର୍ଟ ସମ୍ମୁଖରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ ସଭାର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ। ଏହି ବୈଠକରେ, ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ମେ’ ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା।