ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୩୧ା୧୦: ଦିଲ୍ଲୀର ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ କ୍ଲାଉଡ୍ ସିଡିଂ ପ୍ରୟୋଗ ବିଫଳ ହୋଇଛି। ଆଇଆଇଟି କାନପୁର ସହ ମିଶି ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର ଅକ୍ଟୋବର ୨୩ରେ ଗୋଟିଏ ଓ ୨୮ରେ ଦୁଇଟି ଟ୍ରାଏଲ୍ କରିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ରାଜଧାନୀରେ କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବର୍ଷା ହୋଇନାହିଁ। ଶୀତ ଋତୁରେ ୫ ଟ୍ରାଏଲ୍ ପାଇଁ ୩.୨୧ କୋଟି ଟଙ୍କା ବଜେଟ୍ ରଖାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ମଞ୍ଜିନ୍ଦର ସିଂ ସିର୍ସା କହିଛନ୍ତି ଏହି ବଜେଟ୍ରୁ ୯ଟି ଟ୍ରାଏଲ୍ ହେବ। ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୩ ଟ୍ରାଏଲ୍ ରେ ୧.୦୭ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି।
ଆଇଆଇଟି କାନପୁର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ମନିନ୍ଦ୍ର ଅଗ୍ରୱାଲ କହିଛନ୍ତି, ୨୮ ତାରିଖର ଦୁଇ ଟ୍ରାଏଲ୍ (୩୦୦ ବର୍ଗ କି.ମି.)ର ଖର୍ଚ୍ଚ ୬୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା, ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରତି ବର୍ଗ କି.ମି. ୨୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା। ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶୀତ ଋତୁରେ କ୍ଲାଉଡ୍ ସିଡିଂ ପାଇଁ ୨୫-୩୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଲାଗିପାରେ। ଖର୍ଚ୍ଚ ବେଶୀ ହେବାର କାରଣ ବିମାନ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ, ପାଇଲଟ୍ ଫିସ୍ ଓ କାନପୁର-ଦିଲ୍ଲୀ (୪୦୦ କି.ମି.) ଯାତ୍ରାର ଇନ୍ଧନ। ଦିଲ୍ଲୀରୁ ବିମାନ ଚଳାଇଲେ ଖର୍ଚ୍ଚ କମିବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।
ବିମାନ ମୋଡିଫିକେସନ୍, ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ୍, ଫ୍ଲେୟାର୍ ର୍ୟାକ୍ (ସିଲଭର ଆୟୋଡାଇଡ୍ ମିଶ୍ରଣ), ସିସିଏନ୍, ମାଇକ୍ରୋୱେଭ୍ ରେଡିଓମିଟର୍ ଆଦି ଯନ୍ତ୍ରପାତିରେ ୫.୩୦ କୋଟି ଟଙ୍କା। ଭାରତରେ କ୍ଲାଉଡ୍ ସିଡିଂ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବିମାନ ନାହିଁ।
ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ କ୍ଲାଉଡ୍ ସିଡିଂର ସଫଳତା ହାର କମ୍। କୃତ୍ରିମ ଓ ସ୍ୱାଭାବିକ ବର୍ଷା ପାର୍ଥକ୍ୟ କରିବା କଷ୍ଟକର। ଦିଲ୍ଲୀରେ ବିଫଳତାର କାରଣ ମେଘରେ ଆର୍ଦ୍ରତା ୧୦-୧୫% (ଆବଶ୍ୟକ ୫୦-୬୦%)। ଶୀତରେ ମେଘ ଦୁର୍ଲଭତା। ପଶ୍ଚିମୀ ବିକ୍ଷୋଭ ବିନା ବର୍ଷା କମ୍।
ଦିଲ୍ଲୀର ପ୍ରଥମ ଟ୍ରାଏଲ୍ ୧୯୫୭ରେ ଖରା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଥିଲା। ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ୨୦୦୪-୨୦୦୯ରେ ଖରା ପାଇଁ ୧୧୯ କୋଟି ଖର୍ଚ୍ଚ କରି ଅସଫଳ ହୋଇଥିଲା।